Mind the Gap: ‘Baankeuze vaak geen doordacht proces’

| Rense Kuipers

Waarom kiezen bètastudenten wel of niet voor een baan in de techniek? Dat vroegen onderzoekers van BMS-vakgroep Onderwijskunde zich af met het onderzoeksproject ‘Mind the Gap’. Donderdag presenteerde de groep de resultaten. Onderzoeker Maaike Endedijk licht toe.

Hoe is jullie onderzoek opgezet?

‘We hebben een zogeheten Carrière Kompas ontwikkeld: een online tool met daarin vragen over interesses van mensen, wat ze belangrijk vinden, hun competenties, persoonlijkheid en doelstellingen. Daar komt een profiel uitgerold, bijvoorbeeld ‘Nerd’, ‘Einzelgänger’, ‘Traditionalist’ en ‘Allrounder’. We hebben drie verschillende groepen gevraagd: alumni van de UT en Saxion, medewerkers werkzaam in de techniek en studenten die een bètaopleiding volgen.’

Wat zijn de meest opmerkelijke resultaten?

‘Deelnemers met een traditioneel ‘nerdy’ profiel kiezen en masse voor een baan in de techniek. Andere profielen hebben dat veel minder, terwijl het bedrijfsleven juíst veel vraagt om technici met een wat breder profiel, zeg maar de allrounders. Daarnaast heerst hier in Nederland een impliciet beeld dat techniek meer voor jongens is dan voor meisjes. Als je kijkt naar het grote tekort aan vrouwen in de techniek – dat er zeker is, is het zonde dat een groot deel vrouwelijke studenten blijft uitstromen.’

Zijn deze resultaten enigszins te verklaren?

‘Voor vrouwen heeft het deels te maken met de fit die ze ervaren met de technische sector. Als je kijkt naar de cultuur die er op een aantal plekken heerst, dan wordt het ook lastig om je te identificeren met een organisatie waarin iedereen anders is dan jij.’

‘In algemene zin heeft de keuze voor een baan ook te maken met het proces. In principe liggen de banen in de techniek voor het oprapen, dus wat je in de praktijk nog vaak ziet is dat technische studenten gewoon in een baan rollen na hun afstuderen of benaderd worden door recruiters. Vervolgens kiezen ze voor de eerste, de beste baan. Dat merkten we ook aan interviews die we hielden met alumni: de keuze voor een baan kent vaak geen doordacht proces. Als je bijvoorbeeld psychologie gaat studeren weet je dat de baankansen veel kleiner zijn en ben je daardoor al sneller bezig met wat jij specifiek de markt te bieden hebt.’

En het plaatsen van mensen in profielen, werkt dat niet stigmatiserend?

‘Iemand past nooit alleen maar in één hokje. Er is altijd overlap met meerdere profielen. Het helpt professionals om na te denken over wie ze zijn en wie ze willen zijn. Daarnaast kun je er als bedrijf je human resources-beleid erop aanpassen. Iemand die erg ambitieus is, benader je anders dan iemand die goed op z’n plek zit en weinig uitdaging zoekt.’

Waar kan dit onderzoek verder bij helpen?

‘Het kan bijvoorbeeld een studieadviseur helpen bij het adviseren van studenten die zich niet goed op hun plek voelen. Als de meerderheid een ander profiel heeft dan de student die zich niet thuis voelt, kan dat een verklaring zijn. Om het tekort aan hoogopgeleide technici op te lossen is het belangrijk dat technische opleidingen en bedrijven aantrekkelijk zijn en blijven voor een diverse groep aan studenten.’

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.