Aan de vooravond van Lowlands verzamelen de leden van de Enschede Ploeg zich op het golfterrein Dorhout Mees. Dit complex - onder de hardcore Lowlands-EP'ers beter bekend als Hotel Enschede - vormt de komende dagen de uitvalsbasis. In twee grote slaapzalen staan de honderddertig bedden voor de vrijwilligers opgesteld. Buiten biedt het plastic tuinmeubilair een zitplaats, terwijl binnen de koelkasten overuren draaien. Werken maakt immers dorstig. Nee, de EP'ers zitten hier prima, zeker vergeleken met andere vrijwilligers die ergens op een modderige camping in te kleine tentjes de broodnodige rust moeten pakken. `We hebben het allemaal goed voor elkaar', zegt Buitink trots terwijl hij de backstage polsbandjes en de groene Enschede Ploeg-polo's met het opschrift `Vakmanploeg is meesterploeg' uitdeelt. De vrijwilligers druppelen vanaf een uur of zeven binnen, een enkeling is al langer aan het werk. Oude bekenden schudden elkaar de hand en vertellen sterke verhalen van voorgaande edities. Het aantal `oude' Lowlands-shirts is sterk in de meerderheid.
Zelfstandig, makkelijk en intelligent, zo omschrijft Tonnie Buitink de EP'ers. `Het zijn ondernemende studenten en oud-studenten die zelf kunnen nadenken. Ze zijn initiatiefrijk en werken niet alleen wanneer ze een opdracht krijgen. Dat wordt enorm gewaardeerd.'
De Enschede Ploeg komt voort uit de Drienerlose Pop Organisatie (DPO), die in vervlogen tijden de organisatie van popconcerten in de Vrijhof op zich nam. Dat verliep zo gesmeerd dat Buitink in 1988 zijn manschappen liet aantreden tijdens een concert van Paul Simon in het Goffertpark in Nijmegen. Organisator Mojo was zo tevreden dat het steeds vaker een beroep deed op de Enschedeërs. Tegenwoordig is de EP bij veel Mojo-evenementen betrokken, naast de echte UT-evenementen als Laughing Matters en de Batavierenrace.
Donderdagavond, het loopt tegen tienen, beklimt Buitink een stoel om zijn ploeg welkom te heten en wat huisregels af te spreken. Omdat iedereen verschillende shifts draait, moeten de slaapzalen altijd stil zijn. `Seks is dan ook uit den boze', zegt hij met een knipoog. Tekenend voor de onderlinge relatie: `Sigaretten vind je achter de bar, het geldpotje ligt er naast. We vertrouwen op de eerlijkheid van iedereen. Verder geldt: blijft met je vingers van andermans spullen af.' En, voor de hongerigen: `De frituur mag je gebruiken, maar ruim wel zelf de klerezooi op.' Met een sardonisch lachje: `Ook hebben we voor het eerst een stagiaire. Die mag je overal voor gebruiken.' Buitink heft het glas naar `zijn' mensen: `Hang `m an de lip!' Het gezellig samenzijn gaat tot in de kleine uurtjes door.
De volgende ochtend brengt een pendelbus de EP'ers naar het evenemententerrein. Feiko Ferwerda, de mastodont van de Enschede Ploeg, zwaait de scepter over de materialen. Deze diehard Lowlands fan, die een blauwe maandag elektrotechniek aan de UT studeerde, neemt de spullen van de werkenden in bewaring. Na een uitgebreid ontbijt - Lowlands zorgt goed voor zijn vrijwilligers - verdwijnt iedereen naar zijn of haar werkplek.
Jasper van der Hoek (25) staat de komende dagen `in de Lima'. `Een klein podium bedoeld voor nieuwe bandjes. De eerste band heeft z'n vlucht gemist dus dat begint lekker,' zegt hij glimlachend. Als stagehand - een handje op het podium - helpt de student civiele techniek met het uitladen van bussen. `Instrumenten en apparatuur op het podium rijden wanneer een band arriveert. Ook sleep ik wat met hekken, tafels en vlonders.' Hij is sinds 2000 actief bij de Enschede Ploeg en ieder jaar op Lowlands te vinden. `Het is een festival dat boven alle evenementen uitstijgt. Kijk maar om je heen: hier is gewoon een totaal nieuwe wereld gecreëerd. Deze keer valt het bovendien gunstig: net voor de intro en niet tijdens de tentamens.' Zelf gaat-ie ook nog wel even het terrein op. `We wisselen elkaar af. Dat kan makkelijk, want we zijn met genoeg mensen. Lekker een beetje rondstruinen en sfeer proeven.'
Behalve door uiteenlopende muziekoptredens is Lowlands ook bekend vanwege het niet-muzikale aanbod: lezingen, politieke debatten, straattheater, kunst en film. In het kader van Lowlands University geeft astronaut André Kuipers een college over de effecten van een ruimtevaart op het menselijk lichaam in de tent Juliet. Daar werkt ook TCW-student Misha Naumovski (20). Het is zijn vuurdoop. `Via een studiegenoot kwam ik bij de EP terecht. Dit is mijn eerste klus. Over Lowlands heb ik al mooie verhalen gehoord. Als ik nog energie over heb, ga ik zeker het terrein inspecteren.' Zijn taak voor vandaag? `Straks als de poort open gaat moeten we bijhouden hoeveel mensen naar binnen gaan.'
Zijn collega Ivo Peters (technische natuurkunde) heeft Lowlands al eens achter de schermen meegemaakt. `Het is groot en gezellig. De komende dagen ben ik het manusje-van-alles. We hebben net de stoelen aan elkaar vastgebonden en met kabels gesleept. Het meeste zware werk is wel gedaan. Nu is het wachten op het publiek.' Ondertussen sjouwt AT-studente Jenny Vlemming (18) met een stuk podium. `Vorig jaar was ik hier nog als bezoeker, dit jaar voor het eerst als vrijwilliger.' Ze wijst op haar werkschoenen. `Dit was de extra bagage. Die zijn onmisbaar,' zegt ze. `Net als goed eten.'
Een tent verderop werkt elektrotechniek student Mathieu Odijk (25). `Lowlands onderscheidt zich door de bijzondere acts. Er is van alles: straattheater, lezingen, Coolpolitics en Lowlands University College. Dat maakt het festival zo speciaal.' Vanaf vier augustus werkt hij al in de polder. `Toen stond er nauwelijks iets. Je ziet het gewoon groeien met de tenten en podia. Die eerste weken waren we met twintig, dertig man. Nu zijn het er duizend!'
Het werk bevalt de EP'ers. Zoals alumnus Sander Heuvelmans het omschrijft: `Het is even weg van je computer en daardoor is het ontspannend, ondanks het feit dat je de hele dag in de weer bent.' Ruud van Buren, in 2003 afgestudeerd, valt hem bij. Triomfantelijk: `Ik sloot gister m'n pc af en zei tegen m'n collega's: jongens, tot dinsdag!' EL-alumnus Rolf Glas: `Het is ook leuk om een bijdrage te leveren aan zo'n geweldig leuk feest.'
Festivaldirecteur Erik van Eerdenburg zegt eigenlijk niet zonder de Enschede Ploeg te kunnen. `Het sterke aan de EP is dat het werkt als een soort uitzendbureau, maar dan beter. Juist omdat de EP het hele jaar door in wisselende samenstelling aan verschillende projecten werkt, is het een groep mensen die uitstekend ingewerkt is en weet wat er gedaan moet worden. Bovendien wordt die kennis uitstekend overgedragen op nieuwe aanwas. Het is daardoor een goedgeorganiseerde ploeg mensen die we om een boodschap kunnen sturen.'
`Een beter compliment kun je niet krijgen toch?', glundert Tonnie Buitink, die meteen na thuiskomst weer verder kon met de UT-introductie. Hij blikt tevreden terug op het verloop van de veertiende editie. `Het mooiste moment was zondag. De regen kwam met bakken uit de hemel en die studenten maar doorbuffelen.' Eén knaap heeft Buitink de deur moeten wijzen. `Hij kwam niet opdagen en toen ik hem vond, stonk-ie naar drank. Dan is het einde verhaal.'
En, hoeveel geld lag er bij de sigaretten? Een lach. `Meer dan er had moeten liggen. Sommige mensen hadden zelfs betaald voor de chips. En die was gratis.'
