`Het buitenland is eigenlijk naar ons toegekomen', vertelt Irma. Ze legt uit hoe de stichting Karibu uit Hoge Hexel, die in Kigali een vakschool gaat bouwen, via via bij Nico van Diepen, ICT-coördinator van Informatica, terechtkwam. `Karibu wilde de ICT-werkplekken door studenten laten opzetten. Ik had nog plek in m'n vrije ruimte en de minor `kennisoverdracht in onderwijssituaties' sloot daar mooi op aan.' Femke kon het project onderbrengen in haar master. De operatie zelf denken ze in een dag of tien te klaren, maar het voorbereidende werk kost veel meer tijd.
Rwanda ligt in Centraal-Afrika en grenst aan Kongo, Oeganda, Tanzania en Burundi. Het land kent een verre van rustige historie, met als gitzwart dieptepunt de genocide halverwege de jaren negentig, toen etnisch geweld naar schatting een half miljoen tot een miljoen Rwandezen het leven kostte. `De wonden zijn nog heel vers', weet Irma. `Hoe goed je je daarop ook voorbereidt, de confrontatie met die geschiedenis zal zwaar zijn.' Ze zijn niet bang voor de situatie nu. Femke: `Wat we begrepen hebben, is het vrij rustig in Kigali. Alleen aan de grens heersen nog spanningen. Maar, het is natuurlijk geen Zuid-Frankrijk waar we naartoe gaan.'
Nog los van de gewelddadige geschiedenis, de omstandigheden zullen ook verre van optimaal zijn om je werk op een goede manier te doen.
`Het is een arm land met een zwakke infrastructuur. We hebben geprobeerd ons daar een voorstelling van te maken, maar of die ook overeenkomt met de werkelijkheid? Ik heb geen idee', vertelt Irma. `Het rottige is', vult Femke aan, `dat je tegen problemen gaat aanlopen die je niet kunt voorzien. Er is geen pc-shop om de hoek waar je even een noodzakelijk onderdeel kunt gaan kopen.' Irma: `De spullen die we meenemen, moeten dus een lange levensduur hebben. Het hoeft niet het nieuwste van het nieuwste te zijn, maar wel goed.'
`Het is de bedoeling dat we een ruimte krijgen die we moeten uitrusten met vijf à zes werkplekken met degelijke apparatuur. Goede stoffilters en koeling zijn noodzakelijk', vervolgt Femke. De te bouwen ICT-ruimte is gerelateerd aan de vakschool, nu nog in aanbouw, waar straks les gegeven wordt in metselen, lassen en timmeren. Ze is puur bedoeld als ondersteuning van het onderwijs.
Als het even kan, wil het duo de pc's aansluiten op het internet. `Er zijn twee internetcafé's in heel Rwanda. Toen ik vroeg of er kabelinternet was, kreeg ik als antwoord: hoe kun je dat nou denken?', verhaalt Femke. `Het moet dus via de satelliet of analoog.' Irma: `We willen de pc's en de infrastructuur in ieder geval voorbereiden op de komst van internet als het deze keer niet lukt. Het netwerk moet er zijn, zodat ze straks bij wijze van spreken alleen maar een stekker hoeven in de pluggen.' Femke: `Het zou een hoge toegevoegde waarde hebben.'
De voorbereiding gaat nog niet van een leien dakje. Naast `kleine' dingen die wél even geregeld moeten worden, zoals een handleiding in het Frans, moeten Irma en Femke ook zelf de pc's en de bijbehorende software regelen. Ze hopen dat met behulp van sponsors voor elkaar te krijgen. `We richten ons in het bijzonder op materiële sponsoring', legt Irma uit. `Een paar pc's is voor HP, om maar eens een bedrijf te noemen, niet zo veel. Bovendien zijn bedrijven vaak terughoudender als het gaat om geld.' Gemakkelijk gaat het echter niet. `We worden vaak van het kastje naar de muur gestuurd. Het duurt soms tijden voor je degene te pakken krijgt die toezeggingen kan doen. Femke: `Hier zijn we momenteel écht ontzettend druk mee. Qua tijd zullen we ook ruim over die vijf credits gaan die voor deze opdracht staan.'
`Het is wel het leuke van dit project', meent Irma. `We lopen tegen allerlei dingen aan. Rwanda is Franstalig, dus je hebt ook franstalige toetsenborden nodig. Die koop je niet zomaar in Nederland.' Ze barst in lachen uit als ze vertelt over pygmeeën en de Tutsi's. `De kleinste en de langste bevolkingsgroep van Afrika in één land. Met meubilair moeten we ook daar rekening mee houden.' Femke: `We hebben een aardige oplossing bedacht. We maken gewoon twee verschillende soorten werkplekken: een voor kleine en een voor grote mensen. Voor alles wat daar tussen zit, laten we voetblokken maken.' Irma: `Hebben de timmerstudenten meteen hun eerste projectje.'
Voor meer informatie: www.vrijprojectrwanda.nl
Femke van Geel (rechts) en Irma Veldman (Foto Arjan Reef)