Of docenten last hebben van tentamenstress? Studenten kunnen zich er misschien moeilijk een voorstelling bij maken, maar toch blijkt dat het zo is. Peter Schuur, docent bij de vakgroep operationele methoden voor productie en logistiek van de faculteit BBT: `Ik heb er een beetje last van. Het blijft lastig om iedere keer leuke opgaven te verzinnen die ook nog eens representatief zijn voor de behandelde stof.' Een collega uit zijn vakgroep, docent Leo van der Wegen, heeft stress om iets anders: `Ik ben altijd een beetje bang dat ik een rekenfout maak, waardoor een deel van de opgave de mist in gaat.' Mark Zuidgeest, docent bij de afdeling verkeer, vervoer en ruimte van de faculteit CTW ziet het anders: `Natuurlijk is onze stress anders dan die van studenten. Maar mijn tijds- en energie-inspanning voor een tentamen zijn niet verwaarloosbaar. Je kunt immers moeilijk elke keer een oud tentamen uit de kast pakken.' Professor Robert de Hoog is werkzaam bij de vakgroep instructietechnologie van de faculteit GW en zegt als enige van het viertal geen last te hebben van tentamenstress: `Het hoort bij je werk.'
Het nakijken van tentamens is voor veel docenten de vervelendste klus. Schuur noemt het `monotoon werk, waar je geen enkele creativiteit in kwijt kunt.' En daarnaast moet je volgens hem wel scherp blijven, anders benadeel je mensen. `Bij grote aantallen is nakijkwerk geestdodend', vindt ook De Hoog. Volgens Zuidgeest is vooral het beginnen met nakijken vervelend. Hij vraagt zich af of studenten zich realiseren dat een docent al snel dertig minuten kwijt is per tentamen. `Met het maken van de opgaven erbij zit je op die manier zó aan een effectieve werkweek. Bij mij moet dat allemaal tussendoor', verzucht hij.
Veel UT-medewerkers proberen de vele uren nakijkwerk zo aangenaam mogelijk door te komen. En ieder heeft zo zijn ritueel. Zuidgeest beoordeelt zijn studenten aan de keukentafel, met klassieke muziek zachtjes op de achtergrond. `En ik gebruik altijd een rode pen.' De Hoog moet juist geen muziek horen. Hij functioneert het best bij `volstrekte rust'. `Ik heb wel een ritueel: namelijk het zogenaamde `schudden' van tentamens. Op die manier vermijd ik effecten van het op volgorde nakijken.'
Niemand staat te springen om een paar uurtjes te surveilleren. Lekker de krant of een boek lezen is lastig: spiekers liggen altijd op de loer. Van der Wegen: `Ik kan me nooit concentreren tijdens het surveilleren. Dus loop ik een beetje rond, beantwoord wat vragen en lees de krant. Spiekers heb ik nog nooit kunnen betrappen.' De Hoog en Schuur besteden deze tijd het liefst aan een goed stuk lezen of schrijven. En dat is voor De Hoog geen enkel probleem. `Ik geef alleen maar open boek tentamens, dus spieken heeft geen zin. Zeer relaxed.' De komst van het wireless netwerk heeft het surveilleren voor Zuidgeest stukken plezieriger gemaakt. Tegenwoordig kan hij daardoor lekker doorwerken. Balen vindt hij alleen dat het altijd zo koud is in de sporthal.
Natuurlijk is elke docent nieuwsgierig naar hoe de studenten een tentamen maken. Snappen ze het wel? Was het niet te moeilijk? Heb ik het wel goed uitgelegd? Voor Schuur voelt het alsof hij zelf tentamen aflegt. `Als sommige onderdelen slecht gemaakt worden, dan reken je dat jezelf ook wel een beetje aan.' Van der Wegen kan vaak van te voren inschattten of een tentamen wel of niet goed gemaakt wordt. `De voorbereiding van de student laat vaak te wensen over. Dat merk je al in de tweede collegeweek. Studenten houden de stof absoluut niet bij. De correlatie tussen uitleggen en tentamencijfer is lager dan de correlatie tussen inzet en tentamencijfer.' De Hoog is nuchter: `Zolang de uitslag normaal verdeeld is, is er niets aan de hand.'
Af en toe doen studenten een poging om een gevoelige snaar te raken bij de docent. Schuur herinnert zich een tentamen waarop geen enkele uitwerking stond, maar alleen een ontroerend gedicht. `Hij meldde dat het college altijd zo gezellig was, de uitleg zo leuk, maar ook onmogelijk om te snappen.' Curieus vond Van der Wegen de noodkreet van een student onderaan een tentamen: `Laat het dit keer aub voldoende zijn, anders loop ik weer vertraging op en dat kan ik niet meer betalen.' Niet dat het werkt, maar toch.
Tentamens, woensdagmiddag kwart over twee..
