Dat zegt de nieuwe voorzitter van de VAWO, Helen de Hoop, universitair hoofddocent bij de afdeling taalwetenschap aan de Radboud Universiteit Nijmegen. De VAWO, vakbond voor wetenschap, slaat een nieuwe richting in en gaat zich vooral sterk maken voor onderzoekers met een tijdelijk contract.
Waarom opeens zoveel aandacht voor het tijdelijke personeel?
`De verhouding tussen vast en tijdelijk wetenschappelijk personeel is ongeveer half om half. Die is dus scheefgegroeid. Bovendien zijn de wetenschappers in tijdelijke dienst op dit moment niet erg georganiseerd. Er is weinig solidariteit.
`Het probleem is dat het geld voor de postdocs voor een groot deel uit tijdelijke onderzoekssubsidies en contractonderzoek komt. De universiteiten willen geen onderzoekers aanstellen op basis van projectsubsidies. Niet iedereen kan een vaste baan krijgen, roepen de bestuurders, maar in het bedrijfsleven kan het vaak wel. Een verhouding 75:25 procent zou al een stuk gezonder zijn. Dat is geen onverantwoord risico, want zo snel zullen de tweede en derde geldstroom niet halveren.”
Waarom doen universiteiten hier niets aan?
`Het is puur wanbeleid dat de universiteiten eerst flink investeren in promotieonderzoek om de onderzoekers daarna weer te laten schieten. Op den duur tast dat de kwaliteit van het onderzoek aan, want je verliest talent. En iedere keer dat je een succesvolle onderzoeker afdankt, moet je maar afwachten of de nieuwe onderzoeker weer zo goed is.
Het systeem is afschuwelijk en toch gebeurt er niets. De universiteiten hebben er niet meteen last van en ze doen het al jaren zo. De postdocs komen niet in opstand, want die willen weer een nieuwe plek. Je hoort verhalen van mensen die ontslag krijgen om drie maanden later weer te worden aangenomen aan dezelfde universiteit, alleen maar om te voorkomen dat ze een vaste aanstelling moeten krijgen. Dat moet veranderen.
`Een ander probleem is de promotiepremie. Instellingen krijgen geld per proefschrift. Daarom is het winstgevend om een aio aan te stellen en duur om voor een postdoc te kiezen. Maar de keerzijde is dat aio's een veel lager rendement hebben dan postdocs, die zich al bewezen hebben. Je moet bovendien geen wanstaltige hoeveelheden onderzoekers opleiden als die geen redelijk vooruitzicht hebben op een onderzoeksplek.'
Wat is het draagvlak van de VAWO?
We hebben nu vijfentwintighonderd leden. Ik zou dat willen verdubbelen. Er zijn vijftigduizend wetenschappers in Nederland; tien procent lidmaatschap zal wel een illusie zijn, maar ik ga het toch proberen. Er komt een korting van vijfentwintig procent voor leden in tijdelijke dienst. De contributie is afhankelijk van het inkomen en kost tussen de 55 en 190 euro per jaar.”
HOP, Bas Belleman
