In die bewoordingen liet de nieuwe rector magnificus Henk Zijm zich maandag uit tijdens de nieuwjaarsontvangst in de Faculty Club. Samen met collega financiën Willem te Beest, die tevens vice-voorzitter is van het CvB, zal hij na het vertrek van Frans van Vught en Huib de Jong, tot 1 juni de kar trekken. Per die datum zal de nieuwe voorzitter zijn aangetreden, verwacht Zijm.
Geruime tijd stond de rector stil bij de gevolgen van de zeebeving in Zuid-Oost-Azië en prees de UT-diensten die in korte tijd duidelijkheid verschaften over het lot van UT-studenten -en medewerkers in de getroffen gebieden. Naar het zich laat aanzien zijn er geen UT-slachtoffers te betreuren.
Zoals het een rector bij zijn aantreden betaamt prees hij de UT voor de wijze waarop de universiteit landelijk en wereldwijd op de kaart staat. `We doen het gewoon goed en daar is geen woord overdrijving bij'. De onderwijsvisitaties zijn constant van hoge kwaliteit, de wetenschappelijke output is `goed tot zeer goed'. `Onze inverdiencapaciteit via de tweede en derde geldstroom is groot, zij het niet over de hele linie gelijkmatig'. De goede positie in met name de Bsik-programma's zijn mede het gevolg van de sterke focus op een beperkt aantal speerpuntgebieden en het neerleggen van die focus in een aantal speerpuntinstituten, aldus Zijm. `Die strategie zullen we dan ook onverkort handhaven'. Over de positie van de instituten was hij duidelijk: daar wordt niet aangetornd. Wel vond hij dat er `zeker wat moet gebeuren' aan de administratieve relatie tussen de instituten en de faculteiten.
`Wat natuurlijk een belangrijk issue zal worden is: hoe blijven we in staat de inzet op een aantal onderzoeksgebieden te financieren. Zoals bekend speelt de matchingsproblematiek daarin een belangrijke rol (het eigen geld dat de onderzoeksgroepen zelf in externe toegekende projecten moeten steken, red.).' In sommige gebieden is de matchingproblematiek volgens hem zó groot dat er geld wordt gebruikt dat eigenlijk zou moeten worden ingezet voor fundamenteel onderzoek. Nauw verweven met deze problematiek is de financiering van het UT-onderwijs, het tweede item waar het CvB zich de komende maanden voor geplaatst ziet. Zijm betoogde dat het nog een hele tour wordt om het niveau van de bacheloropleidingen - die steeds breder zullen worden om de diversiteit aan studenten te kunnen opvangen- `onaangetast' te laten om daarmee ook de mastersopleidingen van een voldoende hoog instroomniveau te voorzien.
De koers naar een federatie van de drie TU's en de rol van de UT daarin, daar wil Zijm onverkort aan vasthouden. `Ons standpunt is heel helder: wij menen dat het verstandig is om die samenwerking op alle mogelijke manieren na te streven. Daarin spelen een aantal overwegingen een rol. Delft is wat groter en heeft een langere historie, Eindhoven is ingebed in een zeer sterke industriële regio. Die twee kenmerken hebben wij niet, maar wel andere, die we niet moeten onderschatten. We zijn onvergelijkelijk veel sterker in het realiseren van spin-off activiteiten en we hebben een campus die we nog beter kunnen exploiteren. Daar hebben we ook plannen voor (welke vertelde hij er niet bij, red.).' Ook het Duitse achterland kan van betekenis zijn voor samenwerking op het gebied van onderzoek, bedrijfsleven en het aantrekken van studenten, aldus Zijm.
Dus, streven naar een federatie: ja, maar vanuit eigen kracht en vermogen tot innovatieve activiteiten. `We hoeven ons niet te beperken tot de beide TU's. Zowel met Nijmegen, Wageningen als Groningen willen we samenwerken en die wil is wederzijds.' Dichterbij huis moet er intensiever samengewerkt worden met het ITC en Saxion Hogescholen, aldus Zijm. Dat laatste is met name van belang voor het `realiseren van meer relaties' met het midden-en kleinbedrijf en dat is weer essentieel voor het verder optuigen van Kennispark Twente waar de UT een van de voortrekkers van is.
Zijm zegde toe dat er `opnieuw nog eens kritisch' gekeken gaat worden naar de werking van het interne verdeelmodel. Hoe houd je premies meer stabiel?Wat betekent dat voor het volume van het onderzoek dat je op bepaald gebied wilt behappen? Welke matching-verplichtingen zijn er? Wat zijn de consequenties daarvan voor de verhouding onderwijs-onderzoek? En ga zo maar door.'
Zijm: `Al met al is de agenda voor de komende jaren zó veelomvattend dat u er vanuit moet gaan dat wij in ieder geval intern niet in zullen zetten op nieuwe grote herstructureringen, ook al zet ik persoonlijk wel wat kanttekeningen bij de huidige structuren.' Dat betekent volgens hem echter niet dat er niet hier en daar zal worden gereorganiseerd (`aanpassingen' volgens Zijm) om `scherpe keuzes' mogelijk te maken. Maar de focus ligt volgens hem toch vooral op positionering naar buiten toe om de `grote externe uitdagingen' het hoofd te bieden.
Of het lukt is nog maar de vraag maar het CvB wil tenslotte met de entree van Zijm een oud voornemen in ere herstellen: de bezoeken van het college aan de `werkvloeren' van deze universiteit.
Rector Henk Zijm
UT-personeel luistert naar de nieuwjaarstoespraak van Henk Zijm. (foto Jan Hesselink).
