Vanwaar de interesse voor een sociaal vraagstuk?
'Als kind was ik al vroeg betrokken bij sociale zaken: dierenleed, zwervers, ik vond het allemaal erg. Fanatiek was ik bezig met mijn eigen hulpacties, zo zamelde ik geld in voor bedreigde diersoorten. De keuze voor bestuurskunde lijkt dan niet logisch, maar mijn interesse begon te verschuiven van de praktische kant naar de meer beleidsmatige kant. Onderzoek naar bestuur en uitvoering past daar prima bij, hoewel ik daarnaast nog steeds praktisch bezig ben met vrijwilligerswerk. Bij het zoeken naar een stageopdracht kreeg ik de mogelijkheid om iets te gaan doen met de Wet Voorzieningen Gehandicapten (Wvg) bij het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.'
Over welke problematiek praten we dan precies?
'De Wvg is een kaderwet die door de gemeente op eigen wijze wordt ingevuld. Gemeenten worden in deze wet verantwoordelijk gesteld voor gehandicaptenbeleid en voorzieningen als aanpassingen in woningen, rolstoelen en vervoer te realiseren. Zij zijn zowel beleidsmatig als financieel verantwoordelijk. Zie het heel simpel; bij de Wvg krijgt de gemeente een zak met geld en moet zelf bepalen hoe dat het beste besteed kan worden. Echter, de problematiek die daardoor ontstaat is dat je niet weet hoe de uitvoering er in de praktijk gaat uitzien.'
Hoe heb je je onderzoek uitgevoerd?
'Mijn afstuderen deed ik in opdracht van Arcon Belangenbehartigers in Hengelo, een organisatie die de belangen behartigt van lichamelijk gehandicapten, arbeidsgehandicapten en chronisch zieken in Overijssel. Zij waren naarstig op zoek naar iemand die zich in de Wvg wilde verdiepen, ook omdat deze wet veel klachten en vragen opleverde. Voor mijn onderzoek heb ik alle consulenten en beleidsmedewerkers van de Wvg in Overijssel een enquête gestuurd.'
En, wat was daarop het antwoord?
'Hoe bureaucratischer een gemeente omgaat met regels, hiërarchie en procedures, hoe meer voldaan wordt aan de eisen van rechtszekerheid en rechtsgelijkheid. Uiteindelijk kwam ik in mijn onderzoek geen enkele gemeente tegen die aan alle eisen van rechtszekerheid en rechtsgelijkheid voldeed, hoewel ik het idee heb dat steeds meer gemeenten door werving van expertise en kennis hieraan gaan voldoen. De gemeenten die het verst zijn hebben veel regelgeving, procedures en een hiërarchisch systeem. Gemeenten die achterblijven zijn vaak klein, net opnieuw ingedeeld of hebben te kampen gehad met grotepersoneelswisselingen in de Wvg-organisatie.'
Dat is dus een hele trieste conclusie?
'Inderdaad. Zo komt het voor dat een beslissing op een aanvraag van een voorziening een half jaar op zich laat wachten, terwijl dat volgens de bestuurswet binnen acht weken moet. Omdat Arcon specialistische vragen over de WVG van cliënten aan mij doorstuurde kreeg ik met veel schrijnende gevallen te maken. Een voorbeeld: moeder en zoon, beide gehandicapt dienen een aanvraag in voor een nieuwe aangepaste auto. De oude auto was kapot. De gemeente moet die aanvraag heroverwegen, wat een lange procedure tot gevolg heeft. Die vrouw, altijd gewend geweest aan zelfstandigheid dankzij die auto, zit opeens zonder vervoer. Van simpele zaken als boodschappen doen is ze dan afhankelijk van andere mensen. Een heel vervelende situatie. Dat soort zaken grijpen me wel aan.'
Toch blijf jij je verdiepen in het bureaucratische, de regelgeving?
'Klopt. Uitvoering van regelgeving, zeker die van sociale zekerheid vind ik een heel interessant onderzoeksgebied. Nu verdiep ik mij op een breder terrein van de regelgeving, maar ik zie veel overeenkomsten tussen de uitvoering van wetten. Die Wvg blijft mij echter bezighouden, ik ben er heel gespitst op. Zo valt het me direct op of een gebouw toegankelijk is voor gehandicapten of niet. Ik wilde mijn colloquium dan ook houden in een collegezaal die voor rolstoelen geschikt was en een ringleiding heeft voor slechthorenden. De enige zaal bleek toen BB1 te zijn...'
Maaike Platvoet
Maaike Moulijn....hoe bureaucratischer hoe meer rechtszekerheid...
