Oud papier

| Redactie

SUPERGELEIDERS. De TN-vakgroep Lage Temperaturen doet zijn naam weinig eer aan de laatste tijd: sinds maart van dit jaar heeft de koortsachtige bedrijvigheid daar zo ongeveer het kookpunt bereikt: er wordt niet meer gemaald om bezuinigingen in het wetenschappelijk onderwijs of andere triviale sores, maar in een euforische roes wordt gewerkt aan wat door sommigen wel de grootste technologische omwenteling sinds de uitvindeing van de transistor wordt genoemd: het verschijnsel dat bepaalde keramische materialen supergeleiding vertonen wanneer ze met vloeibare stikstof, dat een temperatuur heeft van 77 Kelvin (196 graden onder nul), worden gekoeld.

Supergeleiding, waarbij elektriciteit geen enkele weerstand ondervindt wanneer zij door materie loopt, deed zich tot voor kort alleen voor bij extreem lage temperaturen in de buurt van het absolute nulpunt. Dit werd bereikt door omslachtige en vooral dure koeling met vloeibaar helium dat een temperatuur heeft van 4,2 Kelvin.

Vakgroepmedewerker Dave Blank: 'We hebben als gekken gewerkt. Ook in de weekends en bijvoorbeeld op de beide paasdagen.' En niet zonder historisch besef meldt hij: 'Op Koninginnedag waren we zo ver met het maken van de nieuwe supergeleider dat we in staat waren het onomstotelijk bewijs aan te tonen door middel van een magneetje dat bij stikstoftemperatuur boven de supergeleidende stof zweeft.'

Dr. ir. J. Flokstra van LT zegt tevreden: 'Sinds lang tijd werk ik weer met groot plezier vrijdagavond, zaterdag en zondag door. Iedereen is hier enthousiast. En het resultaat is een snelle vooruitgang. Zo'n doorbraak maak je niet vaak mee in je leven. Het is iets wat historisch is. 'Het nieuwe wondermateriaal is yttrium-barium-koperoxide (COBY) en een beetje lagetemperaturenlab heeft het nu in huis', zoals Flokstra het uitdrukt. Nu de doorbraak naar supergeleiding bij vloeibare stikstoftemperatuur er eenmaal is, wordt overal ter wereld gepoogd om supergeleiding bij nog hogere temparaturen te bereiken. (...)

Bram Borkent


Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.