Onderwijs, onderzoek en werkgelegenheid op universiteiten komen in de knel als minister Hermans niet snel met 545 miljoen euro eenmalig of 36 miljoen per jaar over de brug komt. Dat zegt brancheorganisatie VSNU.
Veel universiteiten komen miljoenen tekort voor het beheer van hun gebouwen. 'Daardoor dreigen de primaire processen [onderwijs en onderzoek, red.] in gevaar te komen', aldus VSNU-voorzitter Ed d'Hondt. 'Dan denk ik aan Twente, Leiden, de UvA, de VU, de TU/e en Delft.'
Het meest accuut zijn de problemen in Twente. Daar leidde de financiële crisis onlangs tot het vertrek van H. Barbas, porteuillehouder financiën. Collegevoorzitter Frans van Vught oppert zelfs om een deel van haar grond te verpachten of te verkopen.
De Universiteit Utrecht kondigde onlangs aan 5 procent te willen bezuinigen, wat ten koste kan gaan van honderden arbeidsplaatsen. Het Utrechtse CvB sluit ontslagen echter uit. Duidelijk is dat steeds meer universiteiten in de rode cijfers geraken.
De problemen gaan terug tot 1995. Toen kregen de instellingen voor een appel en een ei de gebouwen cadeau van de rijksoverheid. De keerzijde was, dat ze zelf voor de kosten van onderhoud en vervanging moesten opdraaien.
De kosten daarvan vielen fors tegen. In 1999 becijferde de commissie-Koopmans dat de instellingen 1,2 miljard gulden nodig hebben, tegenwoordig 545 miljoen euro. Het rapport-Koopmans lijkt ergens onderin een bureaula te zijn beland en D'Hondt vindt het tijd dat het weer tevoorschijn komt.
Overigens denkt de VSNU-voorzitter niet dat de universiteiten er met die 1,2 miljard gulden (545 miljoen euro) zijn. 'Voor de huidige vastgoedplannen van de universiteiten komen we 3,8 miljard gulden (1,7 miljard euro) tekort.'
Hoe sneller een universiteit in het verleden uit de grond is getrokken, hoe groter de problemen. Dan moeten immers meer gebouwen in korte tijd worden vervangen. Het vastgoed van de UT bijvoorbeeld werd grotendeels in de jaren zestig en zeventig neergezet. Bijgevolg zijn de panden nu en masse aan een grote beurt toe.
De UT staat onder tijdsdruk. De instelling heeft tot uiterlijk 2008 om te zorgen dat alle gebouwen aan de moderne veiligheidseisen voldoen. Daarna dreigt de gemeente Enschede, sinds de vuurwerkramp geen fervent voorstander van gedoogbeleid, gebouwen te sluiten.
