Barbas weg. Erg? En: wat nu? UT-Nieuws maakte een rondje door het werkveld. De voorzitter van de raad van toezicht E. van Amerongen vindt dat Barbas te vroeg opstapt.
Hilco Klomp, hoofd Financieel Economische Zaken (FEZ) vindt het 'jammer' dat de financiële man al na een jaar opstapt. 'Over het hoe en wat hebben we vandaag in Tubantia kunnen lezen.'
Begrijpt u het?
'Het is helder dat de financiële situatie eens goed bekeken moet worden. Verder wil ik me er publiekelijk niet over uitlaten.'
Wie moet Barbas opvolgen?
'Weet ik niet. Als er maar snel iemand komt, want anders ontstaat er een interregnum. Dat is gezien de huidige situatie gevaarlijk. Intern zie ik niet zo snel iemand, hoewel er in de faculteiten best goede mensen kunnen zitten.'
Hoofd PA&O Kas de Vries is 'erg geschrokken'. 'Een vreselijk verlies. Hugo is een uitstekende persoon om in je college van bestuur te hebben zitten. Als mens, maar ook als vakman. Het valt moeilijk in te schatten hoe ver de consequenties van zijn vertrek zullen reiken. Deze man was onzettend goed ingewerkt in de materie. Het ergste is natuurlijk dat hij geen gat ziet in die materie zelf: zijn vertrek maakt de ernst van de zaak duidelijker dan ooit.'
En de opvolging?
'Daar is de dienst PA&O niet bij betrokken, raad van toezicht benoemt college leden. Ik hou me er dus maar even buiten en wacht af. Dat er snel iemand moet komen, staat vast. Dit is geen portefeuille om te laten slingeren.'
E. van Amerongen (voorzitter raad van toezicht) betreurt het vertrek van Hugo Barbas. 'Dat hij die stap heeft genomen vind ik erg jammer en eerlijk gezegd vind ik het ook iets te vroeg. Zolang we nog in overleg zijn met het ministerie heb ik geen aanleiding om aan te nemen dat we niet tot enige oplossing kunnen komen. Anders zou ik op 25 maart niet naar de minister gaan. De problematiek van de UT is ernstig genoeg om de minister om een helpende hand te vragen. Maar ook al komt er geld uit Den Haag, dan nog gaat de UT een moeilijke tijd tegemoet. Dat is zonneklaar.'
Hoe wordt Barbas opgevolgd? Intern, extern, ad interim of vast?
'Daar wil ik nog niet veel over kwijt, maar de Rvt staat een snelle procedure voor ogen. Mijn inschatting is dat we wellicht al binnen een week met een hele bruikbare oplossing kunnen komen.' Zodra de Raad van Toezicht zijn 'intentie' ten aanzien van de opvolging heeft geformuleerd, worden de gesprekken hierover op de UT, onder meer met de universiteitsraad, geopend, belooft Van Amerongen.
Tripeldecaan Jos de Smit (TW, CT, TN) vindt dat 'de heer Barbas zijn vertrek terecht heeft gekoppeld aan de zorgelijke financiële situatie van de universiteit. Ik neem zijn conclusies zeer serieus. Ernstig is dat het exploitatieprobleem - ik heb het nog niet eens over het vastgoed - al die tijd zwaar onder belicht is gebleven. Gaat de universiteit op deze voet verder, dan souperen we komend jaar onze laatste reserves op, en moet er geld worden geleend voor de exploitatie. Barbas onderstreept de urgentie. Ik hoop dat de instelling die boodschap overneemt.'
Om te beginnen de decanen?
'Nou, ik denk niet dat daar het probleem ligt. De faculteiten hebben het afgelopen decennium hun begrotingen sluitend gehouden en hun reserves in bewaring gegeven aan het college van bestuur in het vertrouwen dat er verstandig mee om gegaan zou worden. Begin jaren negentig was de UT rijk: we zaten goed in onze slappe was.'
Toen was u rector magnificus.
'Dat klopt. De universiteit was destijds financieel kerngezond, zo gezond dat men bang werd dat het ministerie op ons geld liep te azen. Toch heeft de collegevoorzitter van toen, Carel van Lookeren Campagne, de faculteiten letterlijk bezworen niet aan hun reserves te komen.
'De laatste vijf jaar is er centraal te lichtvaardig met die reserves omgesprongen. Daardoor heeft de situatie van vandaag kunnen ontstaan.'
Aan welke lichtvaardigheden denkt u dan?
'Het HRM-beleid, Major-minor, het vastgoed, de Digitale Universiteit. Dat soort zaken.'
En wat nu?
'Drastische maatregelen nemen. Deze universiteit beschikt over genoeg slimme mensen om het tij gezamenlijk te keren.'
Ook Henk Zijm, wetenschappelijk directeur van het CTIT , maakt zich 'ernstige zorgen'. De wortel van het probleem reikt volgens hem tot in de bewindsperiode van onderwijsminister Ritzen. 'Rond 1995 heeft een redelijk aantal univeriseiten zich een oor aanlaten naaien door het rijk. Ook de UT heeft toen gebouwen van de staat overgenomen, zonder stil te staan bij de last van de afschrijving.'
De colleges hebben toen zitten slapen?
'Klaarblijkelijk, al durf ik niet te garanderen dat ik destijds niet dezelfde fout zou hebben gemaakt. Maar nu zitten we ermee in onze maag. De UT overigens niet alleen hoor. Ik kom geregeld in Eindhoven, en daar kampen ze met minstens zulke grote problemen.'
Vindt u niet dat Barbas vlucht?
'Ten eerste: voor de man zelf is dit natuurlijk een drama. Dit doe je niet zomaar, niemand stapt graag uit een rijdende trein. Toch heb ik het me afgevraagd: Henk, wat zou je zelf doen? Ik denk dat Barbas niet langer bij machte was verantwoordelijkheid te dragen voor dit blijkbaar immense probleem. Daarbij zeg ik: hij was het die voortdurend op deze kwestie heeft lopen hameren. Al ver voor de zomer van 2001 heeft hij gewaarschuwd. Dan moeten we zijn keuze nu respecteren, geloofik.'
Wie moet zijn plaats innemen?
'Intern zou ik het een-twee-drie niet weten. In het verledenzijn er vaker financiële mensen van buiten gehaald: Frits Schutte kwam van de VU. Extern weet ik wel tien namen, maar die noem ik niet.'
Maakt u zich zorgen?
'Ja. De UT verkeert in zwaar weer. En dat vind ik erg, want we hebben een plaatje van een universiteit. Ik werk hier niet zomaar: dit is een prachtige instelling en dat moet zo blijven.'
Dick Meijer (voorzitter Universiteitsraad) : 'Voor Hugo Barbas als persoon vind ik het heel sneu dat hij na zo relatief korte tijd alweer vertrekt. Wij kennen hem als een aimabele man, met wie wij in ons overleg heel goed overweg konden.'
Logisch dat hij weggaat?
'Ik snap heel goed het probleem waar hij mee zit. En bij zijn gevoel van machteloosheid kan ik me ook wel iets voorstellen.'
