Techniek maakt de geschiedenis

| Redactie

QWERTY, iedereen kent de gebruikelijke lettercombinatie wel: de eerste zes letters linksboven op ons pc-toetsenbord. De vraag is tegenwoordig waarom de letters juist in die volgorde staan. We moeten dan terug naar de tijd van de aloude typemachine, toen de fabrikant de letters die (in het Engels) vaak gebruikt werden, zó spreidde dat de spaken met letters niet te snel in elkaar zouden grijpen. Hoewel met andere lettercombinaties veel sneller te typen is, zitten we nog altijd vast aan 'qwerty'.

Dit nu is volgens professor dr. Arie Rip een 'typische' metafoor van de padafhankelijkheid van de geschiedenis: de mens bewandelt een weg waar hij niet zomaar meer van af kan komen, terwijl hij ook niet meer weet hoe hij er kwam. Rip noemde dinsdag in zijn Studium Generalelezing over 'de betwiste modernisering' talloze andere voorbeelden: licht, gas, telefoon. Eerder op de avond besprak dr. Anneke van Otterloo, historisch socioloog aan de UvA, over de modernisering van onze voedselketen. Ze ging met name in op kookleraressen, die in de eerste helft van de twintigste eeuw een belangrijke rol hebben gespeeld. Het was een groep uit het maatschappelijk middenveld die huisvrouwen bewust maakte van zuinig koken en voedzame ingrediënten. Daarnaast werkten de beroemde kooksters in de reclamewereld en introduceerden zij de grote merken aan het publiek. Bij het tonen van al die oude afbeeldingen stijgt er een instemmend gemompel op uit de zaal. Oude tijden herleven. Een tijd die volgens Rip gestempeld is door de techniek. Nog scherper gezegd: 'Techniek maakt de geschiedenis'. Dat is voor een universiteit met een sterke technische poot een mooie boodschap, maar voor Rip toont het ook iets zorgwekkends: 'Technologie is onzichtbaar geworden. Als ik vanavond het licht aan doe, lijk ik wel een schepper. Het is vanzelfsprekend, dat licht. Maar niemand die precies weet hoe het er komt.'

Bram Borkent


Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.