Vraag op straat naar het beeld van een student en de kans bestaat dat je een schets krijgt van de 'Jiskefetlullo'. Dat beeld van de dronken braller klopt niet helemaal meer. Maar erg progressief in zijn uitgaanspatroon is de student anno 2003 zeker niet.
Een middagje sporten is tegenwoordig net zo populair als een avondje stappen, zo meldt de Nederlandse Studenten Sport Stichting niet zonder trots. Een woordvoerder van de stichting weet ook te melden dat de sportverenigingen er beter voorstaan dan de gezelligheidsverenigingen. 'Over problemen om iets voor je sportclub te doen hoor ik namelijk bijna nooit.'
Wat is er geworden van de ouderwetse feestcultuur? Vlak voor deze zomer deden studentenbond ISO en de Landelijke Kamer van Verenigingen onderzoek naar de teloorgang van het verenigingsleven. Ze interviewden bijna duizend studenten over hun tijdsbesteding om te achterhalen of dat klopt. Ze gaven het de titel 'Vroeger was alles beter...?' mee en beantwoordden zelf die vraag met een volmondig ja.
En inderdaad: studiedruk (22 procent) en bijbanen (26 procent) worden veel genoemd als reden om zich niet aan te sluiten bij een studentenorganisatie. Maar andere hobby's kosten ook veel tijd: die zijn voor 43 procent belangrijker. Toch is de voornaamste reden gewoon gebrek aan belangstelling (54 procent). Ook zegt bijna de helft 'al genoeg vrienden te hebben'.
Inderdaad: voor een bezoek aan theater en bioscoop of voor een ordinaire slempsessie kun je in de meeste studentensteden je hart ophalen. Een vereniging heb je daarvoor doorgaans niet nodig. Sla de Gouden Gids er op na en je komt in Amsterdam 745 kroegen, negentien bioscopen en zesenvijftig theaters tegen. Maar goed, de hoofdstad telt ook meer dan 78.000 studenten.
Als je deze lijn doortrekt, zie je in Rotterdam veel minder kroegen en dansgelegenheden: de teller blijft steken op 478. Het aantal studenten ligt in de maasstad echter veel lager. Rotterdam telt ongeveer 36.000 studenten. In Enschede zijn via de Gouden Gids 68 café's en discotheken te vinden, 2 bioscopen en 7 theaters.
Utrecht blijkt in kwantiteit teleurstellend. Uit de Gouden Gids rollen 'slechts' 129 namen van café's en discotheken. Op een slordige 59.000 studenten is dat niet veel. Toch is Utrecht voor Heinrich Naumann van www.studenten.net de hipste studentenstad van Nederland. 'Je hebt er ontzettend veel leuke kroegen en een goed verenigingsleven', zegt de hoofdredacteur van deze website. 'Maar in feite geldt dat ook voor Amsterdam, Rotterdam of Groningen.'
Naumann is uit hoofde van zijn functie een expert op het gebied van het studentenleven. Tijdens de introductieweek reist zijn team de studentensteden af met een Noordzee-drive in en verloten ze onder meer kamers. 'We komen zelfs in Vlissingen', aldus Naumann.
Wat de studenten.net-redacteur vooral opvalt, is de toch wat belegen keuzes van studenten. 'Je zou verwachten dat studenten trendsetters zijn, maar ze zijn vaak superconservatief. Stap in een willekeurige stad een studentenkroeg binnen en het is Guus Meeuwis hier en Toontje Lager daar. Ontblote bovenlijven en op de tafels. Dat is dus al jaren hetzelfde.'
Een directe verklaring heeft Naumann er niet voor. 'Of het zou moeten zijndat studenten alleen maar de kroeg in gaan om te ontladen. Het wordt natuurlijk wat anders als je een groep studenten zes jaar lang volgt. Die zul je zien veranderen van gewoontes, ze zitten elk jaar in een andere kroeg. Maar dat platte studentenvermaak blijft.'
Zulke café's kom je dus overal tegen, maar de studentensteden hebben zeer diverse karakters. Naumann: 'Maastricht kenmerkt zich als een uiterst Bourgondische stad. Studenten vinden daardoor sneller hun weg in het uitgaansleven. Groningen is veel, maar niet Bourgondisch. En dus zoeken studenten elkaar meer op via verenigingen, maar ook daar is een rijk kroegleven.' Dat geldt weer niet voor Leiden. 'Daar is nog een echte verenigingscultuur en zie je weinig goede studentententen, of het moet er eentje van een club zijn.'
Maar de belangstelling voor het verenigingsleven - en dan vooral de bestuursfuncties - is tanend. Studenten zijn met hun tijd meegegaan, zo lijkt het. 'Ze vinden steeds meer zelf hun weg', beaamt Naumann. 'Maar ook de jaarverenigingen zijn veranderd. Die organiseren de laatste jaren geen feestjes meer in het gebouw van de vereniging, maar bij de leden thuis. Enerzijds is dat vaak een centenkwestie, anderzijds creëren ze een eigen sfeer.'
Hop
Terras op de markt in enschede
