Bemiddelen tussen kunst en wetenschap

| Redactie

'Vertrekken van de campus? Helemaal niet aan de orde.' Peter Sonderen, sinds 1 april als AKI-directeur de opvolger van Sipke Huismans, laat er geen misverstand over bestaan. Zijn missie om de Enschedese kunstacademie een eigen plek te geven binnen de samenwerking met de academies van Arnhem en Zwolle, gaat niet ten koste van de banden met de UT. Integendeel.

Zelf volgde Sonderen (45) ooit de kunstacademie in Den Bosch en promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam op het werk van de achttiende-eeuwse Nederlandse filosoof Frans Hemsterhuis, 'de Bataafse Socrates.'

Sonderen: 'Hemsterhuis was de eerste filosoof die wetenschappelijke experimenten bedacht voor het meten van esthetische ervaringen. Hij liet 'onbevooroordeelde derden' verschillende soorten tekeningen beoordelen op schoonheid. Met dat soort empirisch, Newtoniaans onderzoek nam hij experimenten uit de natuurwetenschappen over in de geesteswetenschappen. Met die zelfreflectie over kunst zie je in feite de kunstgeschiedenis als wetenschap ontstaan.

'Dat heeft mij altijd geboeid, de relatie tussen wetenschap en kunst. Ik ben daarom ook heel blij met het AKI-lectoraat van Petran Kockelkoren (UT-hoogleraar kunst en techniek, red.) en de minor kunst en technologie, die heel succesvol is, naar ik begrepen heb. Dat soort dingen wil ik graag stimuleren en verder uitbouwen. Sowieso wil ik de binding met de regio versterken; ook met het conservatorium, met Saxion en de gemeente.'

De vorige directie is met nogal wat geruzie over de AKI-signatuur vertrokken. Met welke opdracht heeft het hogeschoolbestuur jou het veld in gestuurd?

'Om de AKI duidelijker te profileren ten opzichte van de academies in Arnhem en Zwolle/Kampen. Samen vormen we weliswaar de faculteit beeldende kunst van de kunstenhogeschool ArtEZ, maar we blijven tamelijk zelfstandige eenheden. Academies, en geen 'locaties'. Het moet straks zo zijn dat er voor kunststudenten in Oost-

Nederland echt wat te kiezen valt. Wij hebben hier als enige bijvoorbeeld nog een algemene propedeuse van een jaar en dat wil ik heel graag zo houden. Hoe we de waaier aan afstudeerrichtingen invullen staat nog niet helemaal vast, maar in Arnhem zal het accent op vormgeving komen te liggen, bij ons op de 'autonome kunst' en Zwolle/Kampen zit daar een beetje tussenin.

'De oorspronkelijke AKI-filosofie gaat uit van de academie alslaboratorium voor ideeën, van de persoonlijke ontwikkeling van de individuele kunstenaar, die niet wordt opgeleid voor een specifiek beroepsprofiel, maar daar zelf mede vorm aan geeft. Ik ben nu druk bezig om te kijken welke elementen daarvan bewaard en versterkt kunnen worden en welke andere zwaartepunten er gelegd moeten worden. De discussie daarover is in volle gang.'

Je had een leuke baan aan de UvA. Wat bezielt je om je als kunsthistoricus in een bestuurlijk wespennest te steken?

'Ik had er behoefte aan om terug te keren naar de praktijk. Er zijn in Nederland heel hard bemiddelaars nodig tussen de theoretische wetenschap en de praktijk van de kunstenaars. Ik vind het leuk om die rol te vervullen en ik pretendeer dat ik dat kan. Als manager die probeert kunst en wetenschap dichter bij elkaar te brengen ben je eigenlijk ook een beetje onderzoeker: je zoekt naar mogelijkheden om die werelden op één lijn te brengen. De Duitse romantici hebben zich daar trouwens ook heel veel mee bezig gehouden. Dat waren heus niet alleen maar maankijkers; ze wilden ook heel graag weten hoe alles wetenschappelijk in elkaar zat. En misschien ben ik in die zin zelf ook wel een beetje een romanticus ...'

De UT-gebouwen om de AKI heen storten allemaal langzaam in, zo ongeveer. Zit je hier nog wel lekker?

'Ja hoor. Dit gebouw is goed gerenoveerd toen de AKI erin kwam en het wordt door docenten en studenten nog steeds op handen gedragen. De UT heeft ons zelfs gevraagd of ze tijdelijk collegeruimtes bij ons kunnen gebruiken. Ik ben heel benieuwd hoe die UT-studenten straks reageren als ze hier langs de werkplaatsen en expositieruimtes lopen. Veel zullen er toch wel verrast zijn denk ik; tenminste wie er ontvankelijk voor is.

'Overigens organiseren we volgend cursusjaar een eigen Studium Generale-programma, waarin ook de verwondering en verbazing centraal staan. Rond het thema 'Eye Wonder' organiseren we workshops, een symposium, lezingen en we integreren het thema in het theorieonderwijs. De UT doet mee via Petran Kockelkoren en de stichting Technics and Art en alle activiteiten staan ook open voor UT-studenten. Dat is ook weer een uitstekende manier om de interactie en de discussie tussen kunst en wetenschap op gang te brengen.'

Menno van Duuren


Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.