Vandaag beslist de Europese raad van ministers over het al dan niet starten van onderhandelingen met Turkije over toetreding tot de Europese Unie. Een spannende dag voor de Turkse Funda Celikel, student European Studies aan de UT en in Münster.
Als Turkse en bovendien student Europese Studies werd Celikel de afgelopen weken herhaaldelijk naar haar mening gevraagd over de toetreding. Afgelopen maandag deed ze mee aan de forumdiscussie die het Center for European Studies van de faculteit BBT in het Theatercafé organiseerde en waar alle haken en ogen nogmaals aan bod kwamen. Celikel vertelde dat de toetreding in Turkije het gesprek van de dag is. ´Van ´s ochtends tot ´s avonds, het gaat nergens anders over. Toen ik vrienden in Turkije vertelde dat ik mee ging doen aan dit forum, begonnen ze te zuchten.´
Ook zelf volgt ze de ontwikkelingen op de voet, vertelt ze daags na het discussieforum. ´Helaas kan ik alleen maar Duitse en Nederlandse tv-zenders ontvangen.´ En haar Duits en Nederlands kunnen nog niet perfect zijn, gezien het feit dat Celikel nog maar acht maanden in Nederland verblijft. Ze studeerde in Ankara business administration and management. Daarna trouwde ze met een Duitser die in Nederland werkt en volgt ze in Enschede de Nederlands-Duitse master European Studies die de faculteit BBT in samenwerking met Münster aanbiedt. `Vier jaar geleden verklaarden kennissen in Turkije me nog voor gek dat ik deze studie ging doen. Stel dat Turkije nooit een onderdeel van de Europese Unie wordt, wat dan? Ik zou als Turkse nooit een baan in Brussel kunnen vinden. Maar de laatste paar jaar is er zoveel veranderd in Turkije. Er zijn in het kader van de toelatingscriteria veel hervormingen geweest, de meeste ministeries hebben een departement van Europese Zaken en er wordt veel onderzoek naar het onderwerp gedaan. Nu willen heel veel studenten deze studie volgen. Het is een rising star.'
De meeste Turken hopen dat de Europese Top tot een voor hun land gunstig oordeel zal komen. `Veel landgenoten denken: we hebben alles gedaan wat Europa vraagt, we willen er nu bij ook. Misschien ben ik wat sceptischer. Ik vind sommige argumenten van de mensen die tegen toetreding zijn ook heel goed. Sommigen vinden dat de Unie eerst zelf eens goed moet nadenken over wat ze wil zijn, haar ambitieniveau moet vaststellen en pas daarna kijken of Turkije in dat plaatje past. Wil de EU wel een multiculturele bevolking representeren? Daar valt iets voor te zeggen.'
Intussen kan Celikel wel mooi opheldering geven over een aantal zaken. Tijdens de forumdiscussie zei iemand uit het publiek tegen toetreding te zijn omdat Turkije de mensenrechten niet respecteert en bijvoorbeeld geen minderheden erkent. ´Oké´, geeft Celikel toe. ´Ik weet dat het niet perfect is gesteld met de mensenrechten. Maar er wordt wél aan gewerkt. Om een voorbeeld te noemen: afgelopen zomer heeft Turkije vier voormalige Koerdische parlementariërs vrijgelaten die banden hadden met separatistische strijders. Dat geeft aan dat hervormingen terrein aan het winnen zijn. Maar dat soort zaken heeft tijd nodig, het gebeurt niet van vandaag op morgen.'
Ook verschillen West-Europa en Turkije minder van elkaar dan ze zelf denken, zegt Celikel. ´Er is nog zoveel te leren. Westerlingen zien Turkije vaak als een onderontwikkeld oosters land. Net zoals veel Turken West-Europa zien als een regio waar familiewaarden niet gelden en iedereen heel individualistisch is. Ik ben hier nu acht maanden en weet dat dat niet klopt.' Een veelgehoord argument dat Turkije een moslimland is en daarom niet kan worden toegelaten tot de christelijke EU veegt ze van tafel. `Voor toetreding tot de Unie gaat het er alleen om dat de staat niet vanuit een religie wordt geregeerd, maar door de wet. En dat is in Turkije het geval, er is een strenge scheiding van religie en staat.´
Na haar studie komt Celikel het liefst in Brussel terecht. `De Europese hoofdstad, daar wil ik graag werken', zegt ze. `Het zou handig zijn als tegen die tijd de onderhandelingen met Turkije zijn opgestart. In dat geval zal ik makkelijker geaccepteerd worden.'
