Bindend studieadvies?
`Het is een nogal vreemde naamgeving. Het betekent meestal dat je in je eerste jaar 21 studiepunten (30 ECTS) moet halen, of anders moet stoppen met de studie. Ik vind echter dat het een verwijzend advies moet zijn, als resultaat van begeleiding, waarbij voorop staat dat je de student helpt een passende weg te vinden.
`In het concept-instellingsplan staat dat de UT een grotere instroom wil van bèta- en techniekstudenten: dat is een boodschap van uitnodiging en aanmoediging. Maar een - onduidelijke - boodschap over het bsa is er een van uitsluiten en afwijzen. Het zijn twee houdingen tegenover onderwijs die haaks op elkaar staan: selecteren via stimuleren en inspireren, en een ouderwetse houding van selecteren via stimuleren en weren. Helaas leidt de term `bindend studieadvies' de aandacht af van een uitnodigend eerste jaar met meer begeleiding, ondersteuning en advisering.
`Met een bsa als extra barrière in het eerste jaar selecteer je misschien de effectief calculerende studenten, die braaf en gehoorzaam zijn, maar je demotiveert juist de zelfstandige, kritische, en ondernemende studenten. Het is een ouderwetse filosofie waarin je de top wilt overhouden door een systeem van selectie en uitsluiting aan de basis. `Ik denk dat je een veel betere top van de piramide realiseert door studenten juist te inspireren en het aanwezige talent aan te moedigen.'
Moet daarvoor de inrichting van het onderwijs veranderen?
`Ik denk dat het aantrekken van bijvoorbeeld bèta- en techniekstudenten ook moet inhouden dat je mensen blijft inspireren en blijft uitdagen. Kijk naar de kandidaten van het vwo die een technische studie kiezen: dat zijn veelal de mensen met de beste eindexamencijfers die we in Nederland hebben op dit gebied. Maar de uitstroom tijdens hun vervolgstudie is schrikbarend hoog!
`Eerstejaars moet je niet al in de eerste weken afschrikken door te zeggen dat hun wis- en natuurkunde ver onder de maat zijn. Die mensen willen uitdagende problemen, aan de slag met innovatief ontwerpen en gestimuleerd worden om initiatieven te ondernemen. De goedbedoelde opeenstapeling van basisvakken om tekorten weg te werken, werkt veelal vervreemdend voor studenten.
`Het is voor ons als onderwijsmakers een spannende uitdaging om van een bachelor of master studie net zo'n werkomgeving te maken die enthousiasme en inzet teweeg brengt. Het is verspilling van talent als studenten binnen de kortste keren bezig zijn met `vakken vullen voor een zesje'. Studenten zijn tot heel veel in staat. Wederzijdse aantrekkelijkheid en passie krijgen meer voor elkaar dan puntendruk. Academisch onderwijs maken is een vorm van verleiden.'
Een bindend studieadvies ter verhoging van de motivatie?
`Adviseren betekent nu juist ook verwijzen. Enthousiaste mensen moeten niet in drie jaar worden afgeschrikt door losse theorievakken en daardoor vergeten waarom ze die studie ook alweer gekozen hebben. De uitdaging in het afstudeerwerk komt vaak te laat.
Je kunt pas voor jezelf een goed beeld van de studie opbouwen, als je in je eerste jaar bent aangesproken en uitgenodigd om met alle facetten in aanraking te komen. Dan weet je of het echt iets voor je is. Pas als je in die situatie dankzij begeleiding en adviezen tot de conclusie komt dat jouw talenten beter tot hun recht komen bij een andere studie, is het belangrijk om te weten welke dat kan zijn. Dan ben je niet een jaar kwijt, maar ben je een stap verder!
Ernstjan van Doorn
Joseph Kessels
