Het maken van `knock-out'-muizen is een standaardonderzoekstechniek in de genetica. Als de functie van een gen onbekend is, kunnen onderzoekers daar aanwijzingen over krijgen door een muis te maken waarbij het bewuste gen is uitgeschakeld. Vaak loopt er door die ingreep iets mis in de embryonale ontwikkeling of later bij de stofwisseling of de voortplanting.
In dit geval hebben de onderzoekers gekozen voor de uitschakeling van twee `genetische woestijnen'; grote delen van anderhalf miljoen respectievelijk achthonderdduizend baseparen (`genetische letters') die geen genen bevatten. Een gen is een `actief' deel van het DNA dat de code bevat voor een bepaald eiwit. Het is een raadsel waarom slechts 3 procent van het DNA een dergelijke functie heeft en het is ook de vraag wat de functie kan zijn van de rest van het genoom.
Aanvankelijk werd die rest oneerbiedig aangeduid als `junk-DNA', maar al snel ontstond het vermoeden dat er meer achter schuilging dan alleen afval. Hele stukken onbegrepen DNA bleken namelijk in vrijwel identieke vorm bij heel verschillende diersoorten voor te komen. Vergelijkend genetisch onderzoek van muis, rat en mens heeft maarliefst 480 gemeenschappelijke fragmenten junk-DNA opgeleverd.
De wetenschap zit nu dus met een paradox. Enerzijds zou het junk-DNA onmisbare functies vervullen bij de embryonale ontwikkeling, maar anderzijds blijven grootschalige veranderingen zonder effect. De onderzoekers kunnen dat resultaat alleen verklaren door te veronderstellen dat de (onbekende) functies in het verwijderde DNA kennelijk in meervoud aanwezig zijn. Zo belangrijk zouden ze dan zijn. (Bron: noorderlicht.vpro.nl)
