Studenten van andere richtingen wilden zich in 1994 nog wel eens schamper uitlaten over `die telefonistes' van de nieuwe studie. `Tja', zegt Woudstra nuchter. `Communicatiewetenschap is voor velen nu eenmaal een ongrijpbaar vak.'
Maar de opleiding liet zich niet kisten. In 1998 kreeg TCW een eigen propedeuse die volgens Woudstra zorgde voor een eigen gezicht en die de instroom verdubbelde. Een jaar later stak een visitatiecommissie de loftrompet over de vijfjarige benjamin. `We waren de beste van Nederland', herinnert Woudstra zich. `Dat was absoluut een hoogtepunt.'
Ook de oprichting van onderzoeksschool Nescor, samen met de opleidingen van Amsterdam en Nijmegen, noemt hij een mijlpaal. `Een heel goede stap vooruit. Dat gaf ruimte voor wetenschappelijk discours zoals dat heet.' Want een gewortelde wetenschap was communicatie nog niet. `Het vak is veranderd', zegt Woudstra. `Er is veel meer besef over hoe interne en externe communicatieprocessen samenhangen. Zaken als imago en reputatie zijn heel belangrijk geworden. Ook houden we ons steeds meer bezig met wat communicatie oplevert. Door dat te berekenen kun je communicatiemaatregelen koppelen aan de winstgevendheid van de organisatie.'
Eigenlijk, zegt Woudstra, op zoek naar het volgende hoogtepunt in de TCW-tijdbalk, waren die tien jaar TCW één groot hoogtepunt. `Ik vind het zo knap zoals iedereen hier zich inzet. De communicatie onderling is heel prettig informeel gebleven, ook nadat we zijn gegroeid. Docenten zijn gemakkelijk benaderbaar. Medewerkers blijven zich inzetten ondanks alle veranderingen die ze voor hun kiezen krijgen. Bachelor-master, van trimester naar semester, de fusie, de brand.'
Ach ja, de brand. Die trof TCW in november 2002 zwaar. Veel wetenschappers raakten onderzoeksmateriaal kwijt, er werd gevreesd voor kwaliteitsverlies en vertraging, docenten en studenten waren lange tijd van elkaar gescheiden doordat Cubicus onbewoonbaar was. `We waren ons huis kwijt', zegt Woudstra. `Maar iedereen zette zich in. Studenten boden docenten hun boeken aan. Studievereniging Communiqué was geweldig. Binnen een week draaide het onderwijs weer. Helaas liepen veel onderzoekers vertraging op.'
Sinds een half jaar zijn docenten en studenten terug in Cubicus. Voor het eerst kampt de opleiding met tegenvallende instroomcijfers, een daling van dertig procent. `Misschien een stukje kannibalisme door psychologie', denkt Woudstra. `Aan het imago van het vak ligt het niet want het totale aantal communicatiestudenten is nog steeds heel groot.' De Universiteit van Amsterdam slaagde er, na een slechte periode, in haar marktaandeel te vergroten. `De UvA biedt ook een veel bredere studie aan,' legt Woudstra uit. `Wij richten ons toch vooral op communicatie in relatie tot organisaties.'
Misschien komt de lage instroom wel, denkt Woudstra hardop, door de nadruk die de laatste tijd weer wordt gelegd op het technische karakter van de UT. Nijdig wordt hij daar van. `Veel mensen komen er eindelijk achter dat je in Twente ook een niet-technische studie kunt volgen. Dan moet je dat vooral niet verpesten. Mijn haren gaan recht overeind staan als ik dat soort geluiden hoor. Het getuigt niet van respect voor wat wij hier aan het doen zijn. Maar het werkt als een rode lap hoor. Hoe harder het college roept dat wij een technische universiteit moeten zijn, hoe meer fighting spirit we hier krijgen.'
Bij een visitatie in 2002 scoorde de academische productie van TCW te laag. Woudstra: `Doordat we jarenlang met een hoge instroom te maken hadden, kreeg onderzoek minder ruimte. Bovendien heeft het college van bestuur nooit voor goede financiering gezorgd. In het openbaar geuite beloftes van het CvB, die ik overigens op band heb staan, werden niet nagekomen. De financieringsmodellen pakken steeds belabberder uit.' De opleiding zal het dus moeten hebben van derdegeldstroomonderzoek en NWO-projecten. `Dat is niet eenvoudig', zegt Woudstra. `De communicatiewetenschap heeft geen traditie op dat gebied. Voor traditionele wetenschappen is het makkelijker om subsidies binnen te halen.'
Door de plannen van de drie TU's (voor een federatie in 2010, red.) voelt zijn opleiding zich gemarginaliseerd. Dat het UT-onderzoek, zoals in het concept-instellingsplan staat vermeld, straks op bepaalde speerpunten wordt gericht, kan Woudstra op z'n zachtst gezegd niet bekoren. `Als je onderzoek focust op slechts bepaalde deelgebieden dan betekent dat automatisch dat veel onderwijs geen relatie meer tot het onderzoek heeft. Dan stelt je opleiding op den duur toch helemaal niks meer voor?'
De brede bachelor, een ander punt in de UT-visie, noemt Woudstra zelfs onfatsoenlijk. `Wij zijn ons op dit moment aan het voorbereiden op een accreditatie. Wat heeft dat nog voor nut als straks alles op de schop gaat? En levert een brede bachelor echt extra studenten op?' Eigenlijk zou TCW met een brede bachelor weer terug bij af zijn. Vroeger alleen een kopstudie, straks alleen nog een eigen master. Woudstra kijkt strijdlustig. `Afbraak van de opleiding gaan we zeker niet pikken. Ik ben 61 en zal het volgende lustrum van TCW niet meer meemaken. Maar de opleiding wel. Ik zie de toekomst rooskleurig. Er komt binnenkort een nieuw en verstandiger CvB. Daar ga ik van uit.'
Jannie Benedictus
Egbert Woudstra:…fighting spirit…
