Collectief
Aangesproken op hun gebrekkige representativiteit reageren de vakbonden steevast dat het een ieder vrij staat lid te worden en mee te praten. Alsof die uitnodiging een vrijbrief is om iedereen die geen lid wil worden de mond te mogen snoeren. De vakbonden zijn inderdaad een deur naar de onderhandelingstafel. Maar als niemand door die deur naar binnen wil, zullen we toch eens over een andere ingang moeten praten, danwel de onderhandelingen moeten verplaatsen.
De vakbonden zelf kunnen toch ook onmogelijk gelukkig zijn met hun lage organisatiegraad. Met de contributie van de schaarse leden strijden ze voor de belangen van alle werknemers. Dit zal bij menigeen toch afbreuk doen aan het gevoel van collectiviteit. Een vakbondslid moet wel vreselijk sociaal zijn, anders ziet hij zich op de werkvloer voortdurend omgeven door profiteurs.
Minister de Geus zou zijn gewezen kameraden een handje kunnen helpen. Hij zou kunnen bepalen dat CAO's voortaan automatisch algemeen bindend worden wanneer tenminste 50% van de werknemers in de betreffende sector lid is van een van de meepratende bonden. Bij een kleinere vertegenwoordiging moet hij die algemene gebondenheid bij voorbaat uitsluiten. Zo wordt de werknemer die zijn rechten verdedigd wil zien weer gedwongen zich te organiseren. Is het niet door zich aan te sluiten bij een bestaande vakbond, dan wel door het oprichten van een nieuwe (à la BNN).
Voor de vakbonden zou dit fantastisch zijn. Hun ledentallen zullen weer stijgen; hun stakingskassen zullen weer volstromen; hun bestaansrecht wordt onderschreven. Kortom, het kan niet anders of ze zullen de minister dankbaar zijn. En zo niet, dan bewijzen ze het gelijk van hun critici. Dan tonen ze zich inderdaad een vastgeroeste oude macht, die zijn gedateerde idealen en de belangen van zijn grijze leden verdedigt over de ruggen van miljoenen monddood gemaakte jonge werknemers.
