Het begon allemaal een jaar of vijf geleden. Het aanhalen van de banden met Zuid-Afrikaanse bedrijven en kennisinstellingen stond hoog op de politiek-bestuurlijke agenda in de regio Twente, en dus ook op die van de UT. Versteeg, betrokken bij de tweejarige CT-ontwerpersopleiding die het vooral moet hebben van buitenlandse twaio's, zag wel brood in de Zuid-Afrikaanse markt. `Ik herinnerde me een studiegenoot die naar Zuid-Afrika was geemigreerd om onder zijn dienstplicht uit te komen. Ik had hem vijftien jaar niet gezien, maar toen ik hem opbelde bleek hij nog steeds bij Sasol te zitten. En wat bleek: het neefje van zijn baas had bij ons de ontwerpersopleiding gedaan.'
De Sasol-baas, ook een geëmigreerde Nederlander, stuurde Versteeg vervolgens een aantal cv's van potentiële Twentse twaio's. `Veel bedrijven geven in Zuid-Afrika vierjarige beurzen aan universitaire studenten, op voorwaarde dat ze de eerste vier jaar na hun studie maar bij hen komen werken. Een paar van die afgestudeerden wilde Sasol wel naar onze ontwerpersopleiding sturen.' De slapende UT-connectie bleek een lucratieve: inmiddels zijn er vijftig Zuid-Afrikaanse ontwerpers opgeleid in Twente.
Behalve een stroom studenten bracht de Sasol-connectie uiteindelijk een complete research-unit naar de UT. Sinds september 2002 is het tien man sterke Europese Sasol-researchccentrum voor reactorkunde binnen de CT-muren gevestigd. Versteeg: `We hebben in vier, vijf jaar tijd een prachtig netwerk opgebouwd. Behalve met Sasol hebben we contacten met de universiteiten van Kaapstad, Pretoria, Potchefstroom en Johannesburg. En het is bepaald geen eenrichtingsverkeer. Een van onze promovendi is hoogleraar geworden in Potchefstroom, een stad die een beetje vergelijkbaar is met Enschede. En onze enige vrouwelijke hoogleraar, Diane Hildebrandt is full-professor in Johannesburg en deeltijdhoogleraar bij ons.'
Maar er is nog meer. Bij zijn eerste bezoek, in 1999, werd Versteeg gegrepen door de schoonheid van het land. `Je kent de UT, dus je moet zo goedkoop mogelijk reizen. Een paar dagen langer blijven was voordeliger dan snel weer terugvliegen. Dus na mijn bezoeken aan een paar universiteiten had ik nog tijd om rond te kijken.'
De bekoringen van landschap en klimaat - en de lage koers van de rand - leidden tot het plan om er samen met een UT-collega een vakantiehuisje te kopen. Uiteindelijk - een bezoekje later en adviezen van bevriende locale wetenschappers rijker - werd het een `kleine wijnplaats'. Van 10 hectare. Kosten? `Geen miljoenen, maar ook geen tonnen: iets er tussenin.'
Waarom wijn?
`Mijn vrouw is vinoloog, en ik een liefhebber,' bekent Versteeg.
Wijnboerderij Rouana (ooit bewoond door boer Roulf en boerin Ana) werd hun verkocht door de eigenaren van het aanpalende Simonsig, een van 's lands grootste estates. Daarmee speelde Simonsig geld vrij voor de broodnodige investeringen, want lenen bij een locale rentestand van 25 procent lukte niet. `Buitengewoon sympathieke mensen, die ook veel investeren in de ontwikkeling van hun zwarte arbeiders.'
Het was plezierig zakendoen met de eigenaren van Simonsig. Versteeg en UT-collega Heerzink werden eigenaar van Rouana, die als wijnboerderij gewoon doordraait. De oogst wordt op Simonsig verwerkt tot wijn en de Hollanders regelen zelf de verkoop van de flessen, voorzien van eigen etiket. Productie: 50.000 flessen per jaar. `Maar dat verdubbelt binnenkort.'
Versteeg bestuurt zijn wijngaarde grotendeels per email en is twee tot vier keer per jaar een dag of tien op locatie. De zaken gaan goed en de Rouana-wijnen zijn inmiddels in een handvol Europese landen te koop. En in Twente, via wijnkoperij Hamburg in Hengelo. ` De opbrengst? Als ik alle flessen verkoop, dan is mijn UT-salaris daarmee vergeleken aan de krappe kant.'
Dus je bent straks full-time wijnboer?
`Nee. Misschien ben ik er over vijf jaar wat vaker dan nu en doe ik op de UT alleen nog de allerleukste dingen, zoals college geven. Maar om daar altijd te wonen ... Het is een prachtig land, maar verschil tussen de seizoenen is er bijvoorbeeld nagenoeg niet. Op z'n laatst is het om zeven uur al donker. Ik zit nu eenmaal op een mooie zomeravond graag nog wat langer buiten, met een glaasje wijn. Dat soort dingen ga je dan toch missen denk ik.'
Het symposium over Zuid-Afrika dient mede ter voorbereiding op de studiereis van CT-studievereniging Alembic. Maandag 16 februari, 16.00 uur, kleine zaal Vrijhof. Alembic-studiereizigers betalen 2, overige belangstellenden 4 euro. Opgave (tot 12 februari) via Studium Generale (3321).
Menno van Duuren
Geert Versteeg
