'Ik kan nu weer zes jaar verder'
Astrid Blom (30) is momenteel één dag in de week universitair docent bij de vakgroep Waterbeheer, de rest van de week werkt ze voor het GTI-instituut WL|Delft Hydraulics. Maar dat gaat veranderen. Blom: 'Suzanne Hulscher, het hoofd van onze vakgroep kreeg in december te horen dat ze een Vici-onderzoeksbeurs had gekregen, een subsidie voor meer ervaren onderzoekers. Toen heb ik ook maar even gebeld met NWO. Ook mijn Veni-onderzoeksaanvraag bleek gehonoreerd. Een leuke dag inderdaad, voor de vakgroep Waterbeheer!
'Met het geld, twee ton, kan ik drie jaar vooruit. Bovendien ga ik twee jaar onderzoek doen binnen het Vici-project van Hulscher en betaalt de Universiteit van Minnesota, waar ik tijdens mijn promotieonderzoek mee samenwerkte, een extra jaar. Ze zien inhoudelijk veel in het project en willen er aan meebetalen. Ik kan de komende zes jaar dus aan de slag. De baan in Delft heb ik inmiddels opgezegd.' Blom's wetenschappelijke carrière is afhankelijk van het toegekende onderzoeksgeld. 'Deze subsidie maakt mijn wens mogelijk. Het geld zal worden besteed aan mijn eigen salaris en aan zaken als congressen en cursussen. En ik ga een jaar in Amerika werken.'
Blom gaat, voortbordurend op haar promotie-onderwerp, onderzoek doen naar de rivierbodem. 'Hoe ruwer de bodem, hoe minder snel water wordt afgevoerd naar de zee, hoe hoger de waterstanden.' Vandaar dat Blom handvatten wil bieden voor een betere modellering van de bodemruwheid. 'Die ruwheid wordt bepaald door de beweging van zand- en grindduinen op de rivierbodem. Als we meer weten over die bewegende bodemduinen kunnen we betere voorspellingen over hoog water doen.' En dat is in een laaggelegen land als Nederland van groot belang, aldus Blom.
Tijd om weer een boek te schrijven
Peter-Paul Verbeek (33) ging na zijn promotie, drie jaar geleden, als universitair docent bij de afdeling Wijsbegeerte aan de slag. Voor hem betekent de subsidie de kans om een nieuw boek te schrijven want daar ontbreekt nu de tijd voor. 'Willen wij als afdeling Wijsbegeerte het hoofd boven water houden, dan moeten we veel onderwijs geven. Aan onderwijs en bestuurlijke dingen ben ik inmiddels bijna driekwart van mijn werktijd kwijt. Onderzoek doen wordt steeds meer iets voor in je vrije tijd. En die wordt schaarser als je jonge kinderen hebt.' Verbeek vindt het een zorgwekkende ontwikkeling dat wetenschappers hun eigen geld moeten binnenhalen om fatsoenlijk wetenschap te kunnen bedrijven. 'Je wordt een beetje je eigen uitzendbureau. We krijgen hier Amerikaanse toestanden.'
Met de subsidie kan hij drie jaar vooruit. 'Ik wil voortborduren op mijn promotieonderzoek. Dat ging over de invloed van apparaten op mensen. Objecten, zoals verkeersdrempels, beïnvloeden ons handelen en beantwoorden daarmee ethische vragen. Maakt dat objecten morele actoren? Die vraag wil ik beantwoorden. De gangbare ethische stromingen gaan er echter van uit dat alleen wezens met bewustzijn en een zekere mate van keuzevrijheid aan ethiek kunnen doen. Ik wil onderzoeken in hoeverre de gangbare kaders opgerekt kunnen worden om ruimte te bieden voor moreel actorschap van dingen.'
Verbeek kwam nog net voor een Veni-subsidie in aanmerking, aanvragen kan tot drie jaar na de promotie. Voor meer ervaren onderzoekers zijn er de Vidi- en de Vici-subsidies. Verbeek: 'Zo'n Vidi-subsidie is ook niet verkeerd. Dan krijg je voor vijf jaar geld én mag je een aio aannemen. Maar ik ga eerst genieten van de komende drie jaar waarin ik weer heerlijk de rust heb om onderzoek te doen!'
'Onderzoek moet toepasbaar zijn'
Voor Petra Gross (31) komt de Veni-subsidie op een gelukkig moment. Haar huidige contract met de UT zou in maart aflopen. Gross studeerde in Duitsland, promoveerde bij de vakgroep Laserfysica van de UT en doet nu, tot maart, een kort postdoc project bij de vakgroep Optische Technieken. 'Was de subsidie niet toegekend dan had ik op zoek gemoeten naar een wetenschappelijke functie ergens in Europa.' Gross hoorde het goede nieuws vlak voor de kerstvakantie. 'Van dit geld kan ik tenminste drie jaar bij de vakgroep Laserfysica blijven en mijn eigen onderzoekdoen. Dat is natuurlijk geweldig.' In haar aanvraag begrootte ze dat haar geld op zal gaan aan salaris, reisgeld en projectgereedschap. 'Ik heb onder meer fiberlasers nodig. En die zijn nogal prijzig.' De lasers gebruikt ze voor haar onderzoek naar infraroodstraling. 'Optische technieken worden veel gebruikt bij biochemische processen en ook in de medische wetenschap, om bijvoorbeeld kankercellen op te sporen. Infraroodstraling is daarbij een probleem omdat stralingen in het midden van het infrarode golfgebied vaak te zwak zijn om te detecteren. Ik wil een systeem ontwikkelen om die straling te versterken en om te zetten naar het zichtbare golflengtegebied.'
Voor Gross is het belangrijk dat de toepassingen van haar onderzoek zichtbaar zijn. 'Zomaar onderzoek doen om het onderzoek, dat zou ik niet kunnen.' Vastomlijnde plannen voor de toekomst heeft ze niet. 'Ik wil wel in de wetenschap doorgaan, dat staat vast.' De komende drie jaar blijft Gross in ieder geval op Nederlandse bodem dankzij de subsidie voor jonge en veelbelovende onderzoekers. Voelt ze zich ook zo, jong en veelbelovend? Lacht. 'Jong wel. En veelbelovend? Nou, misschien. Mijn onderzoek is dat in ieder geval wel.'
Jannie Benedictus
Petra Gross
Astrid Blom
Peter-Paul Verbeek
