In 1625, in het geweld van de tachtigjarige oorlog, werd de Spaanse veldheer markies Ambrosius Spinola hier al met veel ceremonieel eerbetoon ontvangen. De legerleider kwam over het ijs. We hadde speciaal een baantje voor hem geveegd, en een stoel klaargezet, want de Spanjaarden stonden ook toen al niet bekend als grootse schaatsenrijders. Nog steeds herinneren de Spaansekade en tal van andere straatnamen aan onze collaboratie met de grootmacht.
Over de rol van Rotterdam gedurende de Franse bezetting wordt in de geschiedenisboeken opmerkelijk gezwegen. Gisteravond heb ik op een Karaoke-party luidkeels het 'Hop Marjanneke, stroop in 't kanneke' ingezet, maar ik kreeg geen enkele bijval. Dat zo'n bekend verzetslied tegen de Fransen hier zo weinig gehoor vindt, dat geeft toch zwaar te denken.
En dan de Tweede Wereldoorlog. Ach, laten we eerlijk wezen, als je de grootste havenstad van de wereld wilt worden, waar sluit je je dan bij aan? Bij een land van klompen, molentjes en knolbegonia's; bij een land dat rampspoedzwanger is van het verlies van z'n plaats op de wereldkaart; bij een kikkerlandje dat jou nog niet eens waardig acht om de hoofdstad van al is het maar een provincie te worden? Of zoek je je heil bij het Groot Duitse Rijk; bij het Rijk dat jouw haven zo belangrijk vindt, dat het de neutraliteit van zijn buurland er voor schendt? Wil je dan Europoort heten, of Tuinhekje van het Hollands rijtjeshuis? Het antwoord lijkt me duidelijk.
Of Zuid hebben we de Duitse parachutisten dan ook ontvangen als de moessonregen op de steppe. En in het centrum zat de Apfelstrudel al in de oven, toen een fatale vergissing zo'n abrupt eind maakte aan de glorieuse intocht. Want onder de Willemsbrug lagen drie mariniers, waarvan eentje dood, die niet goed waren geïnformeerd. Die schoten iedereen die zich op de brug waagde er genadeloos van af. Van schrik hebben de Duitsers toen ons centrum platgebombardeerd. En daar zijn we hier nog steeds vreselijk boos over. Want bombardementen door een vreemde mogendheid, die horen er nu eenmaal bij in oorlogstijd. Dat is ook hier geaccepteerd. Maar wie moedwillig de huizen van zijn beste vrienden verruïneert, die in in onze straten van z'n levensdagen niet meer welkom. Hij, noch zijn kinderen, nog zijn kindskinderen, tot in de zevende generatie van hem die ons verried.
