Procesbeheersing houdt chemie concurrerend

| Redactie

In de chemische industrie is voortgaande automatisering van processen noodzakelijk om de produktkwaliteit te verbeteren en te kunnen voldoen aan de laatste milieu- en veiligheidseisen. Met een goede procesbeheersing kan de industrie bovendien zo economisch mogelijk produceren en de concurrentie het hoofd bieden. Nieuwe uitdagingen voor dit vakgebied liggen onder meer op het vlak van geavanceerde regeltechniek en de toepassing van kunstmatige intelligentie. Hierbij kan een betere technologie-overdracht tussen universiteiten en industrie leiden tot kennis waaraan ook echt behoefte bestaat. Dit stelt prof.dr.ir. B. Roffel op 12 januari in zijn intreerede als hoogleraar Dynamica en Beheersing van Processen aan de faculteit Chemische Technologie.

Continue bewaking en regeling van processen in een chemische fabriek is nodig om te kunnen voldoen aan een aantal randvoorwaarden: veiligheid in en om de fabriek, milieu-eisen en een minimaal gebruik van energie en grondstoffen. Een goede procesbeheersing zorgt er bovendien voor dat het produkt aan de specificaties voldoet en houdt rekening met de begrenzingen van de fabriek. Moderne systemen voor procesbeheersing bieden een goede infrastructuur om de druk van internationale concurrentie te weerstaan, stelt Roffel. De snelle ontwikkeling van rekentechnieken heeft een grote invloed gehad op het vakgebied van de procesbeheersing. Zo zijn bijvoorbeeld multivariabele regelingen mogelijk voor processen met vele in- en uitgangen die elkaar beïnvloeden. Deze regelingen maken gebruik van voorspellende technieken.

Eenvoudig

Toch stelt Roffel dat 90% van de regelproblemen kan worden opgelost met eenvoudige middelen, zoals de PID-regelaar, die al sinds 1936 bekend is. De resterende 10% vraagt om nieuwe automatiseringsoplossingen, gebaseerd op een goede kennis van het proces. Als belangrijk aandachtsgebied voor onderzoek noemt Roffel dan ook de geavanceerde procesregeling. Toepassing van kunstmatige intelligentie noemt hij hierbij veelbelovend: neurale netwerken zijn interessant voor het identificeren en regelen van processen, omdat ze getraind kunnen worden in het omgaan met complexe gegevens van verschillende aard. Ook regelingen, gebaseerd op fuzzy logic, vage logica, bieden nieuwe mogelijkheden. Waar mogelijk kiest Roffel echter voor een fundamentele aanpak, die meer inzicht biedt. In de toekomst acht hij een integratie mogelijk van de verschillende methoden.

Belang

Roffel, die zelf destijds behoorde tot de eerste lichting studenten Chemische Technologie in Twente, benadrukt in zijn oratie het belang van een aparte opleiding in de beheersing van chemische processen. Toekomstige ingenieurs verwerven zo de proceskennis om industriële regelproblemen te kunnen oplossen. Hierbij zouden universiteiten beter kunnen samenwerken met de industrie. Roffel experimenteert zelf met een aanpak waarbij studenten hun afstudeerwerk doen in de industrie: ze nemen een nieuwe probleemaanpak mee van de universiteit en ontwikkelen die verder in het bedrijf. De industrie leert zo nieuwe oplossingen kennen en de universitaire onderzoeker krijgt terugkoppeling over de praktische toepasbaarheid.


In de chemische industrie is voortgaande automatisering van processen noodzakelijk om de produktkwaliteit te verbeteren en te kunnen voldoen aan de laatste milieu- en veiligheidseisen.

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.