In 1936 zat ik as junske bie juffrouw Boawel oet de Lut in de klas. Het was in déé tied de gewoonte, dat de kinder van de earste klas - en dat was de klas van juffrouw Boawel - tegn Mirreweenter wödn oetneudigd op het Ni'je Hoes, dat toondertied nog ne 'adellike' villa was, d.w.z. doar woonde ne textiel-baron. En de vrouw van den textiel-fabrikant dee organisearde dat 'Mirreweenters-feestke' in de grote zaal van dee villa. Dat was nen voarm van leefdadigheed, want dee bleudkes van kinder oet dee grote gezinn doar in de Lut dee kendn ja geels geen weelde en zoodeunig! Ik zal oeleu verteln hoe dat ging, toen ik in 1936 met mocht noar t Ni'je Hoes.
Wiej waarn deur n snee hen basket deur n Lutter kearkenbos en dow wieder oawer n Lutterkearkpad bie Loeksboer en Mönnik-hoflangs en kwaamn efkes later bie dee villa an. De deur stun al waagnwied los dow wiej met oonze schamele jeskes ean veur ean noar binn gingn. Wat was t doar lekker warm en wat n laampn. Wiej mochtn drekt deurloopn noar de grote zaal en doar heb ik miej de oagn oetkeekn. Doar stun toch nen onwiesen kerstboam in dee zaal met wa doezend lichtkes drin. Ik zal doar wa met n môônd wied los bie hemn stoan, want ik heur het juffrouw Boawel nóg zegn: 'Kom Jantje, wij moeten nu verdan, want daar ginder staan de stoeltjes voor ons klaar!' En dat wás ook zoo. En vlak bie dee stuelkes had Diekske - de hoesknecht van de villanen gloepensmooien Betlemstal bouwd! Dat deed hee ieder joar in opdracht van dee 'adellike' dame met dee mooie, zilveren heurkes. Dat was dee vrouw van den fabrikant. Ik zee ear nog zóó veur miej. Wát n mooi meanske was dat! Zee had de hoar aajt in zun knotje achter op t heufd. Prachtig mooi dun, zilveren hoar. Toen wiej ammoal op n steulke zaatn, dow kwam Diekske binn. Diekske leep ietskes maank en het was n klean kearlke. Hee had deepe plooin in zien gezicht. Iej kondn zeen, dat hee hoast aajt boetn was want heu har - net as alle boern oet dee buurt - ne gezonde boetnkleur. En an de hoar koj zeen, dat Dieks aajt ne kips op had, want den raand van de kips stun heel dudelik in ziene hoar. De adellike dame knikn efkes tegn Diekske en dee begun now te verteln.
'Jons en wichter, .... iej zeet, dat dit geen Bethlemstal is, mer ne grot zoo as dee ok in de buurt van Bethlehem bint. Dit hier, .... bent de vealden round Bethlehem enne .. doar is .. eh .. heel lang geleedn .. '.
'Dat hoeft niet .. Dieks! Dat verhaal zal de juffrouw doaliks wa verteln!' zear de adellike dame. 'Oh, joa!' zear Dieks, dat was woar ok! En dow begun Dieks opni'j. Hee vertöl, hoe hee van kistkes en oale stobn en greune en broene deuk dit tafereel in mekaar har zet. Hee wiezn oons dee puntige heuk an - dat waarn rotsen woar iej oe good zear an kondn doan - en hee leet oons ammoal efkes an het greun van de waggelbuskes veuln, dee nog oet t Lutterzaand waarn haald.
Hee deed oawer de schöapkes en de scheapers, dee oaweral in het veald waarn te zeen en doarnoa vreug hee - onderwiel wees hee op t kribke: 'En wee is dat dan?' Een van dee kleenn wichtkes van de klas, dee met n nus aajt veuran stun, dee begun al voart: 'Dat is Oôns Leeuwn Hearke zölf! En dat lig doar in nen zoump! Gewoon op n fuske stroa! En datte ..' deed zee meer doaliks achteran, .. 'datte is t Mooder-Gödske, himmoal in t blauw! En doar...' 'Joa, noe moet t opholn! De aander magt ok nog wat zegn!', deed Diekske..
En hoast alle kinder kwaamn an de beurt um ietskes te zegn.
Toen Diekske bie de Dree Könningn en n kameel kwam, ... dow wör hee heel stil! De sjieke dame nam voart het woard oawer en zear: 'Now möj es efkes good luuster, kinderkes. Der is wat hééél naars veurvaln vandaag. Kiekt ammoal doar es in n hook van de zaal. Doar steet nen kameel op n plenkske en doar zit vear readerkes onder, zoodat iej den kameel zóó noar veurn kunt drukn. Dat hef Diekske oetdacht, dat hef hee. En dat har hee nét zoo oetdacht veur de dree könningn; ieder könning op zien eagn plankske metvear readerkes! Onwies knap oetdacht! En ás juffrouw Boawel dan het mirreweenterverhaal veurlas .. enne .. as zee dan bie dee dree könningn én den kameel tut bie n Bethlemstal te drukn. Dan was aajt onmeundig mooi, dat was t.
Mer der is vandaag wat naars veurvaln. Dow Diekske bienoa kloar was met het opbouwn van dit prachtige laandschap van Betlehem .. en de meeste beeldn al op ear eagn sterreke stunn, toen is t gebeurd.
Diekske har nét n eerstn könning inn aarm en dow völ hee oawer n stukske van ne kears. Hee struukelde en gleed en völ pardoes op dee twee andere könningn! Alle dree beeldn van de könning kats kepot!' Onderwiel wees zee met n eenn aarm noar n hook woar t gebeurd was .. enne met n andern vinger noar Diekske dee dow steal veur zich oet zat te kiekn. Hee har ja wareampel de lip op t dearde knoopsgat, dat har hee! De troann leepn hem oawer de kinbakn. Hoe hár hee toch ok zoo onveurzichtig kunn wean! En doarum stun now den kameel doar wienig alleen in t heukske .. zonder de dree könningn!
'Merre ... beste kinderkes ... ik heb miej now ok wat oetdacht, dat hek. Diekske mog now vear kinder anwiezn: dree van dee kinder kriegt van miej nen mooin kroon - nét as nen könning - op t köpke en het vearde keend mag den kameel noar veurn drukn.. as juffrouw Boawel leawden wear himmoal óp, dat deed hee. Hee keek in t round um vear kinder an te wiezn. En n heeln hoap kinder staakn n vinger in de locht, mer Diekske leut zich nich beïnvloeden, dat deed hee nich. Hee wees as earste dat wichtke van n Hamshörst an, dat zoo achterof zat en doarnoa Jan van Giezel-Meijke en ean van dee wichter van Oal-Scheaper! En dow wochn Diekske efkes. Het was moesstil in dee zaal. 'En den kameel..', zo zear Diekske, ' dat meags doe doan!!!' En dow greep Diekske miene haand! Oh, leu .. wat was ik blier! En dow juffrouw Boawel in ear kerstverhaal bie de drie könningn was .. toen kwaamn doar laankzaam anschoefeln: Lijstke van n Hamshörst en doar achter Jantje van Giezelman en as dearde Mrietje van Oals-Scheaper en .. himmoal achteran .. met n kameel an de haand .. doar kwam ik! Ik heb himmoal nich heurd wat juffrouw Boawel of dee sjieke dame nog wieder verteald hef.. ik heb alleen mer noar mienn kameel met n heel mooi dounkerrood kleed en n zadel met goalden knöpkes der an keekn. Dit was mienn mooisten Mirreweenter oet mien hele leawn!
Jan van Monniks-Bearnd
