Muziekliefhebbers opgepast, Big Buma is watching you. Plaats vooral géén muziekfragmenten van je favoriete artiest op het World Wide Web (WWW), want volgens muziekauteursrechtorganisaties Buma en Stemra is dat uitermate schadelijk voor de rechthebbende. Wil je dat bij wijze van gratis service toch doen, dan moet je daarvoor betalen. Afhankelijk van wie je bent en de hoeveelheid muziek die je op het WWW plaatst, kost het tien of honderd gulden per maand. Wanneer je niet betaalt, loop je de kans voor de rechter te moeten verschijnen, aldus Buma/Stemra.
Met deze geldzuchtige actie heeft Buma/Stemra zich de afgelopen weken de woede op de hals gehaald van vele muziekliefhebbers en andere gebruikers van het Internet. Een tegenactie is inmiddels gestart vanaf de homepage met de titel `Blue Note, free music on-line'. Iedereen die het niet met Buma/Stemra eens is kan zo'n Blue Note op zijn homepage plaatsen. Tegelijkertijd wordt het de speurders van Buma/Stemra symbolisch 'moeilijk' gemaakt te speuren vanaf hun buma.nl-domein. Toegang tot het vooraanstaande Nederlandse Internet-zoeksysteem ILSE hebben zij inmiddels niet meer.
Niet juist
Wie heeft er hier eigenlijk gelijk? Formeel gezien is dat Buma/Stemra, die handelt conform de Auteurswet uit 1912. Het lijkt er alleen wel op dat de organisatie de wet te zwart/wit heeft opgevat en heeft vergeten dat zij allereerst in het leven is geroepen om de belangen van muzikanten te behartigen. Buma/Stemra wil met haar actie namelijk voorkomen dat in de toekomst, wanneer het Internet verder is geperfectioneerd, dit medium op grote schaal gaat worden gebruikt voor de illegale verspreiding van muziekwerken. Op zich is dat een terecht streven, maar het gekozen middel is niet het juiste. Ten eerste laat de auteurswet ruimte open voor het citeren uit een werk van letterkunde, wetenschap of kunst in een aankondiging, beoordeling, polemiek of wetenschappelijke verhandeling, mits aan een aantal voorwaarden voldaan is (Art. 15a lid 1, Auteurswet 1912). Aan die voorwaarden is bij plaatsing op het WWW, voorzover is na te gaan, voldaan wanneer de bron en de maker worden vermeld. Verder zou de aanbieder er verstandig aan doen zijn pagina het karakter van een aankondiging of een beoordeling mee te geven.
Ten tweede is het de vraag of een muziekmaker niet eerder profijt heeft van plaatsing van fragmenten op het WWW, ondanks het formele feit (volgens Buma/Stemra) dat inbreuk op zijn rechten zou worden gemaakt. Een gratis -positieve- recensie is natuurlijk nooit weg en de beste fragmenten kunnen de besproken kwaliteiten slechts onderstrepen. In de wetenschappelijke wereld is dit ook zeer gebruikelijk. Als je maar genoeg geciteerd wordt, komt het geld vanzelf.
Arbitrair
De bedragen lijken ook min of meer arbitrair vastgesteld. De -overigens tijdelijke- regeling staat iedereen toe onbeperkt muziek op zijn homepages te plaatsen. Je mag er natuurlijk geen geld voor vragen, maar met reclame-opbrengsten kom je -legaal- ook een heel eind. De omroep Veronica gaat dan ook direct van deze mogelijkheid gebruikmaken en lacht ongetwijfeld in haar vuistje. Nooit was radio maken zo goedkoop, terwijl niet-commerciële initiatieven niet meer van de grond kunnen komen. Goed gedaan Buma! Tenslotte is het voor de kwaliteit van wet- en regelgeving van belang dat deze ook daadwerkelijk handhaafbaar is. Stel nu dat enige tienduizenden Internet-gebruikers een stukje muziek van één minuut op hun homepage plaatsen, met daarbij natuurlijk expliciet een beoordeling. Buma/Stemra kan dan naar haar tientjes fluiten, tenzij een slimmerd uit Den Haag met een Wet Mulder voor elektronische verkeersovertredingen zou komen. Een stukje techniek zou daar bij kunnen helpen.
Authenticatie
Die techniek zou echter beter kunnen worden gebruikt om het echte probleem op te lossen, namelijk het ongeoorloofd copiëren van muziek en allerlei ander auteursrechtelijk beschermde werken. De komst van het Internet heeft dat namelijk wel heel eenvoudig gemaakt, want met een computer kun je de werken ook nog eens zo manipuleren, dat het werk eigen lijkt. Authenticatie met behulp van encryptie is zo'n techniek waarmee auteursrechten kunnen worden gewaarborgd en wie probeert er nu juist de ontwikkelingen op het gebied van encryptie aan banden te leggen? De overheid natuurlijk. Als ik toch eens kon toveren....
