'Eigenlijk wou ik gymnastieklerares worden, maar dan moest ik naar Den Haag en mijn ouders vonden dat een beetje een enge stad voor een meisje. Toen hebben ze me laten testen bij het arbeidsbureau. Daar werd mij aangeraden Werktuigbouwkunde of Elektrotechniek te gaan studeren aan de HTS. Dat had ik zelf nooit bedacht. Ik ben daar een dagje gaan kijken en werd binnengehaald als een wereldwonder. Nou dat leek mij dus helemaal niks.'
'Mijn moeder hoorde toen van een TH in Enschede waar je een baccalaureaat kon halen. Wij wisten daar niets van, wij kwamen helemaal niet uit een familie die studeerde. Op de TH werden we heel leuk ontvangen. Er bleek een meisje te zijn dat al twee jaar Elektrotechniek studeerde. Dat heeft ons een deel van de dag rondgeleid. Mijn ouders werden gerustgesteld door de meisjesflats, de hekken om de campus en de chaperonne-kamer. Ze wisten natuurlijk niet dat die hekken nooit dicht waren en de chaperonne-kamer niet als zodanig werd gebruikt.'
Enige meisje
'Ik was na de algemene propaedeuse het enige meisje van mijn jaar. Gelukkig had ik een hele leuke werkcollegegroep. Maar de jongens woonden allemaal samen in een flat op de Calslaan en ik woonde als enige op de meisjesflat. Dus ik moest 's avonds in mijn eentje naar mijn kamertje terug. Mijn drie huisgenoten waren er nooit en dan zat ik daar alleen in het bos. Ik vond het echt eng.
'Toen heb ik gevraagd of ik ook op de Calslaan mocht wonen. Stuurden ze me naar de campuspsycholoog, ze dachten dat er misschien een steekje los zat! Maar uiteindelijk mocht het toch.
'Na een paar jaar kreeg ik het idee dat alleen techniek toch wel erg schraal was. Ik kwam in contact met ergonomie en dat was het helemaal omdat het een combinatie is van techniek en de mens. Daardoor krijg je een idee waar die techniek voor dient, wat de mens er eigenlijk mee kan.'
Verkering
'Tijdens mijn afstuderen heb ik gesolliciteerd op een vacature voor een ergonoom bij een laboratorium van de PTT in Leidschendam. Ik werd aangenomen, maar het was een baan voor veertig uur per week en ver weg van Enschede. Daar had ik stijve verkering en bovendien wilden we graag kinderen. Omdat het zo gemakkelijk was gegaan werd ik wat overmoedig. Ik probeer gewoon iets beters te vinden, dacht ik. In de tussentijd studeerde Jaap af. Hij kreeg een baan in Apeldoorn, dus we verhuisden daar naar toe. Geen haar op mijn hoofd die dacht dat er misschien iets scheef zat.
'Jaap had dus de baan die hij wou en ik moest ook wat. Ik kon invallen als wiskundedocent op de mavo. Nou ja, dat was tenminste iets. Ik raakte zwanger, we kregen een dochter en ik wilde graag een deeltijdbaan in de ergonomie. Maar dat lukte niet. Er was wel een schreeuwend tekort aan automatiseringspersoneel. Zelfs deeltijd-werkers werden geaccepteerd. Dus ben ik voor drie dagen per week als systeemontwerper bij het Rijks Computercentrum(RCC) aan de slag gegaan.'
Uitdaging
'Systeemontwerp was een vakgebied waarin ik niet helemaal thuis was, een nieuwe uitdaging. Je kreeg alle faciliteiten voor bijscholing, dus nou, ik kon er echt wel wat van maken. Maar de sfeer sprak me niet altijd zo aan. Favoriete gespreksonderwerpen waren voetbal en auto's enzo. Wat ik wel leuk vond was dat ik na de geboorte van mijn zoon twee keer per dag naar huis mocht om borstvoeding te geven.
'Na vijf jaar kreeg ik via een interne vacature een baan bij het ministerie van Binnenlandse Zaken in Den Haag als medewerker onderzoek en automatisering. Ik maakte promotie, ik had het gevoel dat ik werd gewaardeerd, dat ik mezelf kon ontplooien. Het was een hartstikke leuke baan. Maar na twee jaar begon er iets te knagen. De kinderen vonden het vervelend dat ik niet thuis was. Ik kreeg het gevoel een slechte moeder te zijn. Ook de buitenwereld was zo aardig me daar af en toe op te wijzen. Op een gegeven moment heb ik in een vlaag van verstandsverbijstering mijn ontslag ingediend.'
Robotje
'Daarna kreeg ik een baan als docent wiskunde en informatica op het dag/avondcollege voor volwassenen in Apeldoorn. Maar na een jaar of twee kreeg ik het gevoel dat ik een robotje werd. Dan stond ik weer dat lesje af te draaien. Gelukkig werd ik toen aangenomen als docent informatica aan de Internationale Agrarische Hogeschool in Deventer. Daar kreeg ik de gelegenheid om zelf vakken te ontwikkelen en vorm te geven, daar kon ik veel meer dingen van mezelf in stoppen. Dat vond ik heel leuk om te doen. Je moet er wel iedere dag wel hard aan trekken. Lesgeven is wat anders dan achter een bureau zitten.
'In de tussentijd kwam ik onverwacht in de gemeenteraad terecht. Eigenlijk stond ik op een onverkiesbare plaats. Maar ik vond dat ik me min of meer had verplicht, dus ik heb het toch gedaan. Toen heb ik gevraagd of ik korter kon werken. Dat kon op basis van een tijdelijk contract. Maar door omstandigheden moesten er na een jaar een paar collega's uit. Omdat ik een tijdelijk contract had was ik er daar helaas een van.'
'Als gemeenteraadslid heb ik een hele leuke tijd gehad. Je komt overal. Maar de politiek zag mij niet zitten. Op een cruciaal moment heb ik onze eigen wethouder laten vallen. Inzet was dat gebouw daar (wijst naar een prachtig, vlakbij het huis gelegen pand waarin het gymnasium is gehuisvest). Het college wilde dat het gymnasium werd ingelijfd bij alle middelbare scholen, maar de school zelf wilde niet. Ik heb vanaf het begin gezegd dat ik daar niet mee zou instemmen. Aan een politiek koehandeltje wilde ik niet mee doen. Als dat de prijs is om in de politiek te mogen blijven vind ik die te hoog.'
Leuke kanten
'Omdat ik inmiddels ook werkloos was heb ik een cursus gevolgd om me eens te heroriënteren op mijn carrière. Al die tijd was ik niet aan ergonomie toegekomen. Daar zeiden ze: 'Werk dat er niet is moet je zelf maken.' Zo heb ik besloten een eigen bedrijf te beginnen. Door een cursus 'Ondernemer worden' heb ik wat zelfvertrouwen gekregen. Het zelfstandig zijn heeft hele leuke kanten, de vrijheid bijvoorbeeld. Aan de andere kant is het een onzeker bestaan. Het grote probleem is aan klanten te komen. Ik ga in ieder geval meewerken aan het Hotel van de Toekomst in Houten en wil me dan vooral specialiseren in hotels.'
'Soms denk ik wel eens met spijt aan die baan in Leidschendam terug. Maar ja, daar had ik ook een hoge prijs voor moeten betalen. De keuze tussen een goede baan en de kinderen is voor mij niet moeilijk, dan kies ik voor dekinderen. Deeltijdwerk combineren met een huisvrouwenbestaan levert ook een goede kruisbestuiving op. Je hebt nooit alles op één kaart staan. Als het op je werk niet zo lekker loopt heb je altijd thuis nog. Het is een leuke wisselwerking.'
Niet eerlijk
'Tijdens mijn studie kon ik alleen overleven door mij aan te passen. Ik leefde zoveel mogelijk als mijn mede-studenten. 'Wat zeuren die feministen toch?', dacht ik. Je hoeft je alleen maar aan te passen en dan is er niks aan de hand. In de tijd dat de kinderen kwamen ben ik honderdtachtig graden omgedraaid. Ik vond dat het niet eerlijk was verdeeld tussen mannen en vrouwen, wij kwamen er maar bekaaid af. Ik was ook jaloers. Mannen konden carrière maken en ik niet. Nu denk ik: 'Was dat het dan? Wilde ik dat wel?' Ik wil niet alleen zestig uur per week werken, ik wil ook tijd hebben voor andere dingen. Dat er slechts verschillen zijn tussen mannen en vrouwen heeft ook zo zijn voordelen. Ik zet me er niet meer tegen af. Je kunt wel denken: 'Verdorie, wat vervelend dat ik die kansen niet heb gehad', maar ik kon weer andere dingen doen.'
Edith van der Meulen
