Het huidige UT-verdeelmodel bestaat volgens Massy uit 95 procent financiële automatismen (pricing) en 5 procent inhoudelijke afwegingen (judging). Deze extreme verhouding is, zelfs naar Amerikaanse begrippen, 'probably too much'. Beter zou een verhouding van 65-35 zijn, zo hield Massy dinsdag zijn gehoor van decanen, faculteitsdirecteuren en diensthoofden voor.
Het bekostigingssysteem is modelmatig grotendeels dichtgespijkerd en daardoor 'te rigide', vindt de Stanford-prof. Het verdeelmodel biedt college van bestuur en managementteam te weinig ruimte om sturend op te treden, om strategische doelstellingen zoals het major/minorplan te verwezenlijken en om snel en adequaat op bedreigingen en uitdagingen te reageren.
Massy ('ik ben een classic academic') stelt dat universiteiten geen bedrijven zijn, al moeten ze bedrijfsmatig opereren. Een op 'marktdenken' gebaseerd universitair bekostigingssysteem moet daarom ruimte laten voor financiering vanuit inhoudelijke afwegingen, op basis van de eigen missie en 'academische waarden' als onderwijs- en onderzoekskwaliteit. Marktdenken en academische waarden zitten elkaar echter nu vaak in de weg.
Een universiteit moet dus de juiste balans zien te vinden tussen de lumpsum-toewijzingen aan faculteiten en diensten (block grants) en de centrale middelen waarmee algemene strategische beleidsdoelen kunnen worden gestimuleerd. Daarnaast gaat het erom hoeveel van de lumpsum automatisch wordt toegewezen en hoeveel op basis van inhoudelijke afwegingen.
Er dient wel duidelijkheid te zijn over de beleidsdoelen. Ook moeten er kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren beschikbaar zijn om te meten of die veelal subjectieve doelen ook echt gehaald worden. Pas dan kun je op prestatie financieren (performance based funding), en ontstaat een systeem dat transparant, objectief en eerlijk is, stelt Massy. 'Een verdeelmodel is alleen fair als het gebaseerd is op kwaliteit en prestatie.'
Overigens had Massy ook veel lof voor het verdeelmodel. Hij prees de decentralisatie van de budgettaire verantwoordelijkheid, de financiering op output en de integrale toewijzingen. Met de interne doorberekening heeft de UT volgens Massy vooropgelopen. 'Vierkante meters en diensten een prijs geven maakt kosten zichtbaar. Da's goed. Wel moet je interne monopolies ontmantelen.' Hij ondersteunt het plan om het accent in de financiering te verleggen van faculteiten naar opleidingen en onderzoekprogramma's.
Bill Massy zelf heeft zich inmiddels op andere interesses geworpen. Hij doet tegenwoordig onderzoek naar verbetering van onderwijs- en onderzoekskwaliteit en met name de kwantitatieve en kwalitatieve criteria die daarvoor ontwikkeld moeten worden. Hij leidde onder meer een commissie die het complete hoger onderwijs en onderzoek in Hongkong doorlichtte.
Het UT-verdeelmodel is te weinig flexibel om goed te kunnen inspelen opnieuwe uitdagingen. Doordat veel geld is vastgelegd in financiële automatismen is er weinig ruimte voor college van bestuur en managementteam om op basis van inhoudelijke afwegingen gericht te kunnen sturen.
Dat stelde de Amerikaanse bekostigingsdeskundige Bill Massy (Universiteit van Stanford) dinsdag tijdens een seminar over het verdeelmodel. Massy heeft op verzoek van het CvB het UT-verdeelmodel tegen het licht gehouden. Aan het seminar in Logica namen naast het college van bestuur ook enkele tientallen decanen, faculteitsdirecteuren en diensthoofden deel.
Het oordeel van Massy neemt niet weg dat het door de UT gehanteerde verdeelmodel een aantal goede eigenschappen bezit. Massy prees de decentralisatie van budgettaire verantwoordelijkheden, de financiering op output en het systeem van interne doorberekening, waarmee de instelling volgens hem internationaal nog altijd goed voor de dag kan komen.
