De UT heeft 139 beurzen van vijfduizend gulden toegekend aan talentvolle eerstejaars. Ruim vierhonderd aanvragers moesten worden teleurgesteld. Of volgend jaar opnieuw beurzen ter beschikking worden gesteld, is nog niet zeker. De beurswinnaars ontvingen gisteren een certificaat.
Rector magnificus Frans van Vught denkt dat de kans 'vrij groot' is dat de 'noodmaatregel' komend jaar weer moet worden toegepast. Volgens hem zijn structurele ingrepen in de studiefinanciering nodig om de instroom van bèta- en technische studies weer op peil te brengen. Na Prinsjesdag is wel duidelijk dat dergelijke ingrepen komend jaar niet te verwachten zijn.
De 'bollebozenbeurzen' zijn dit jaar pas in mei gelanceerd. Momenteel onderzoekt de Dienst Studentenzaken of zij nog invloed hebben gehad op de instroom. De belangstelling voor de beurzen was in ieder geval overweldigend. Ruim de helft van de aankomende eerstejaars vulde een aanvraagformulier in.
In totaal waren honderdvijftig beurzen beschikbaar. Tien 'centrale' beurzen voor bijzondere gevallen zijn niet toegekend. Elektrotechniek kwam één gekwalificeerde kandidaat te kort. 'Maar onze criteria liggen hoog', aldus studieadviseur Reint Brink. 'Onze instroom bleek erg goede prestaties geleverd te hebben op het vwo.'
Jury's vinden dat ze een goed verdedigbare keuze hebben gemaakt
kop Bollebozenbeurs, wie wel en wie niet?
Niet 'tot onze spijt', maar 'tot ons genoegen'. Lieneke Spanjers kon woensdag haar ogen niet geloven. Zes keer las ze de brief van de UT waarin stond dat haar aanvraag voor een bollebozenbeurs gehonoreerd was. Om vervolgens haar huisgenoten met indianengejoel op de hoogte te stellen van het heuglijke nieuws.
Natúúrlijk had ze het aanvraagformulier ingevuld. 'Waarom niet?!' Ze had geen acht vakken, zoals een aanvullende eis van TW was. Maar twee achten en vijf negens, dat is toch ook geen kattenpis. Daarnaast deed ze mee aan twee olympiades en speelde ze vier jaar op landelijk niveau tafeltennis.
Nu is zij straks, als ze in één jaar haar P haalt, vijfduizend piek, oftewel een meer dan uitstekende computer rijker. Dat had ze dus echt niet verwacht. Misschien zijn er wel mede-studenten slimmer dan zij, die de beurs aan de neus voorbij is gegaan. 'Jammer dan. Ik kan er niks aan doen dat ik het ben geworden.'
Wie wel en wie niet? Binnen iedere opleiding moest een jury die moeilijke vraag beantwoorden. De jury's hebben elk een eigen werkwijze gevolgd. Criteria waren voor alle beoordelaars eerst de eindexamencijfers en vervolgens buitenschoolse activiteiten en motivatie. Al leverde die laatste weinig boeiende reacties op. 'Dat kan ook bijna niet', denkt P-coördinator Henk ter Steege van WB. 'Scholieren hebben nog zo weinig inzicht in het vakgebied.'
Moeilijke keuze
Studieadviseur en voorlichter Martin Otten van TBK stond in zijn eentje voor de taak vijf gelukkigen te selecteren uit 56 aanvragen. De eersteschifting ging vrij gemakkelijk. Zo'n 25 kandidaten vielen af omdat ze niet aan de criteria voldeden. Daarna hield hij er vrij snel twaalf over, die hoge cijfers combineerden met nevenactiviteiten. De laatste keuze van vijf 'winnaars' was moeilijk. Het resultaat is subjectief, geeft hij toe, maar het kwintet sprong er echt uit. Zo zit er eentje bij die aan het Europees jongerenparlement heeft deelgenomen, zelf een computer bouwde en programmeerde én volleybalt. Een ander had een beurzenspel gewonnen en een muziekfestival georganiseerd.
De veertig aanvragen bij bestuurskunde zijn door de studieadviseur, de onderwijsdecaan en het studentlid van het faculteitsbestuur bijna mathematisch ontleed. Eerst is een selectie van tien gemaakt op basis van het gemiddelde eindexamencijfer. Daaraan toegevoegd zijn nog enkele scholieren die naast hun schooltijd iets heel bijzonders hadden gedaan. Vervolgens zijn motivatie, buitenschoolse activiteiten en gemiddeld cijfer 'gescoord' door elk van de juryleden. Ze bleken het 'prettig' met elkaar eens.
Ook andere jury's vinden dat ze een goed verdedigbare keuze hebben gemaakt.
Of de regeling de instroom bevordert wordt betwijfeld. Otten: 'Uit de persoonsbeschrijvingen blijkt dat de aanvragers sowieso voor een technische opleiding gekozen zouden hebben. Ze zijn goed in de exacte vakken en willen die achtergrond gebruiken. Ik denk dat zoiets als de vangnetregeling voor meisjes beter is wanneer je de drempel voor technische studies wilt verlagen.'
Ter Steege noemt de regeling een stap op de verkeerde weg. 'Het is toch te gek dat de ene universiteit studenten probeert te kopen met een cd-rommetje, de ander met een schootcomputer en weer anderen met beurzen.' Studieadviseur Reint Brink van EL sluit zich min of meer bij hem aan: 'Ik vind dat er nog maar eens een discussie moet plaatsvinden óf we het doen en als we het doen op welke manier we het doen en voor welke categorie.' Daarnaast merkt hij op dat het wervende effect verdwijnt op het moment dat alle universiteiten iets dergelijks bieden.
'Voor de meesten binnen de UT had de regeling niet gehoeven', bevestigt CT-decaan Wim van der Linden. 'Maar we zijn door de ontwikkelingen elders gedwongen.' Hij doet wel als suggestie voor de 'middengroep' een 'halve' beurs in het leven te roepen.
'Ik vind dat je best hele slimme en goed gemotiveerde mensen mag belonen en ondersteunen', stelt studieadviseur en voorlichter Bert van Rein van BSK daarentegen. 'Daarnaast zou je goede prestaties aan de universiteit kunnen belonen door die studenten speciale activiteiten te bieden.'
Ook Peter Powell, decaan van de faculteit Werktuigbouwkunde, die op zichzelf positief is over het beurzenstelsel, voelt wel voor uitbreiding. 'Ik zou de voortgang van studenten in het algemeen willen bevorderen en niet alleen van studenten die met hoge cijfers van het vwo komen.'
Voor beurswinnares Bauke Vermaas is de regeling in ieder geval mooi meegenomen. De keuze voor TN aan de UT had ze al gemaakt toen ze van de beurzen hoorde. Uiteraard deed ze mee, haar cijferlijst mag er immers wezen. Twee zevens, zeven achten en drie negens. Twaalf vakken inderdaad. 'Dus ik had wel het idee dat ik een kans maakte.'
