Weinig faculteiten ontsnappen aan de aio-daling. Zowel bij techneuten, economen, juristen, alfa's als gamma's is de kans op een aio-plaats in enkele jaren bijna gehalveerd. Bij sociale wetenschappen is die kans nu een op zestig.
Maar juist twee vakgebieden waar relatief veel mensen een proefschrift schrijven, hielden hun aio-bestand intact. Bij de bèta's krijgt een op de zeven afgestudeerden een aio-plaats, bij geneeskunde een op de negen.
Als je maar zwaar tilt aan het onderzoek, kàn het dus blijkbaar wel. Dat bewijzen ook de de universiteiten van Utrecht en Tilburg. Anderen zien hun aio-instroom met vele procenten per jaar zakken. Het scherpst is de daling bij de technische universiteiten, de VU en de UVA en Leiden.
Bezuinigingen zijn volgens de meeste betrokkenen de hoofdoorzaak van de daling, zeker bij de alfa- en gamma's. Veel faculteiten stelden bijvoorbeeld minder aio's aan om reserves te vormen voor het betalen van wachtgeld bij werkloosheid.
Bij de techniek en economie-studies lijkt ook de gunstige arbeidsmarkt de animo voor het aio-schap te verminderen. Maar echt zeker weten faculteiten dat niet.
Verder kwam de daling deels ook doordat zes universiteiten een aantal aio-plaatsen omzetten in `promotiebeurzen'. Maar landelijk heeft dit nog weinig invloed. Ook bij de andere universiteiten daalde de aio-instroom gemiddeld met ruim dertig procent. Hier en daar zijn ook aio-plaatsen geschrapt om ruimte te maken voor vervolg- of postdoc-plaatsen voor
gepromoveerden.
De daling van het aantal aio's kan, afgezien van de verspilling van takent of het missen van de nodige `eigen kweek' aan onderzoekers, nog een aantal onvoorzien gevolgen hebben. Zo betekent minder aio's ook minder proefschriften. En elke universiteit krijgt per proefschrift een kleine ton. Vooral faculteiten met veel onderzoek (techniek!) kunnen daardoor
forse verliezen gaan lijden. Verder zijn voor alle onderzoekscholen zijn minimumaantallen aio's vastgelegd. Een school die die inzet niet waarmaakt,
krijgt problemen bij de verlenging van zijn keurmerk.
En dan nog een variant van de strijd op de arbeidsmarkt: hoe minder mensen er promoveren, hoe harder er om ze gevochten moet worden met het bedrijfsleven. Bedrijven zeggen al jaren een tekort an onderzoekers te vrezen. Een daling van de aio's maakt de spoeling nog dunner.
