Dr. Wouter G. Werner, docent internationaal recht en lid van de BSK-vakgroep Bestuur en Beleid, sectie Staats- en Bestuursrecht: 'Het is opvallend dat een maatregel die is bedoeld om eerlijke concurrentie te waarborgen en exportbelemmeringen weg te nemen, het strafrecht zo kan ondergraven. Dat is natuurlijk nooit de bedoeling geweest, maar moeilijk te bedenken zijn die consequenties niet.'
Heeft Nederland de aanmelding van deze wetten onderschat?
'Daar lijkt het wel op ja. Er lag een voorstel om een 'task force' op te zetten en de wetten snel aan te melden. EZ heeft die snelle actie afgeremd en wilde de aanmeldingen bovenal op een administratief efficiënte manier doen. Misschien heeft EZ gedacht dat deze aanmeldingen zo'n vaart niet zouden lopen.
'De consequenties voor het rechtssysteem zijn op zich wel verrassend maar de overheid had ze moeten en kunnen weten. Het is vergelijkbaar met het Bosman-arrest waar een uitspraak van het Europese Hof van Justitie de hele voetbalwereld op z'n kop zette. Daarvan voorzag iedereen wèl het grote belang.'
De overheid had dus beter moeten weten?
'Daar lijkt het wel op ja. Vanaf 1958 zijn we bezig met Europese eenwording en de betreffende richtlijn was al vanaf 1984 bekend. De Securitel- uitspraak ten aanzien van een zaak die vorig jaar in België speelde, liet aan duidelijkheid ook al niets te wensen over.
'Een Europese Richtlijn is niet zomaar iets. De richtlijnen zijn verbindend ten aanzien van het te bereiken resultaat, zoals dat heet. Zoals burgers geacht worden de wet te kennen, behoren nationale regeringen de richtlijnen, die ze nota bene zelf zijn overeengekomen, na te komen. Doen ze dit niet op tijd of inadekwaat, dan kunnen de burgers zich rechtstreeks op de richtlijnen beroepen. Hier ligt dus een grote verantwoordelijkheid voor de Nederlandse overheid.
'Ik kan me overigens niet voorstellen dat deze kwestie alleen in Nederland speelt. Maar vooral voor een land dat zo pro-Europa is, is de affaire uiterst ongelukkig.'
Is het aannemelijk dat de Europese Commissie enkele technische hulpmiddelen zal afkeuren?
'Theoretisch is dat mogelijk. Toch verwacht ik een redelijke mate van vriendelijkheid omdat afwijzing veel grote negatieve consequenties heeft. Europa zou zich niet populair maken met een harde opstelling.
De enige consequentie is dan dus dat enkele zaken enige tijd aangehouden moeten worden, maar dat iedereen op den duur wel wordt veroordeeld.
'Daarvoor is nog teveel onduidelijk. Zo is de lijst met wetten waar het om gaat nog steeds niet vrijgegeven. De huidige situatie is in ieder geval absurd en moet zo snel mogelijk worden beëindigd. Toch kan ik absoluut niet zeggen hoelang zoiets kan duren.'
