Universiteiten en hogescholen kunnen studenten pas op zijn vroegst na één jaar wegsturen. Minister Ritzen was aanvankelijk van plan het tijdstip van het zogeheten bindend studieadvies te vervroegen, maar daar ziet hij bij nader inzien van af.
Universiteiten en hogescholen zijn nu al verplicht hun studenten aan het eind van het eerste jaar advies te geven over de vraag of zij moeten doorgaan of stoppen. Als ze dat willen, kunnen ze dat advies 'bindend' maken. De meeste hogescholen en één universiteit (die van Leiden) hebben zo'n bindend studieadvies.
In het Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan (HOOP) van bijna twee jaar geleden schreef Ritzen dat hij het tijdstip waarop zo'n advies gegeven mocht worden, wilde vervroegen: dat zou al na drie maanden kunnen. Onder druk van de Tweede Kamer maakte hij daar later vijf maanden van.
Maar uit het wetsvoorstel dat deze week openbaar werd, blijkt nu dat de minister afziet van een vroeger tijdstip. Hij volgt daarmee het advies van de Raad van State; die vindt dat universiteiten en hogescholen nog te weinig ervaring hebben met bindende adviezen.
Wel zijn universiteiten en hogescholen voortaan verplicht eerst een waarschuwing te geven, en daarna pas een bindend advies. Die waarschuwing zou in ieder geval voor 1 februari gegeven moeten worden. Eerstejaars kunnen dan nog stoppen zonder met een grote studieschuld opgezadeld te worden. Wie voor die datum stopt met zijn studie hoeft namelijk de tot die tijd ontvangen beurs niet terug te betalen.
Een tweede voornemen uit het HOOP wordt wèl vertaald in een wetstekst. Daardoor krijgen universiteiten en hogescholen de vrijheid om studenten ook later in hun studie nog bindende adviezen te geven. Ze kunnen hun de toegang tot bepaalde afstudeerrichtingen ontzeggen. De geweigerde studenten moeten dan wel een andere afstudeerrichting binnen dezelfde opleiding kunnen volgen.
Een eens gegeven bindend studieadvies hoeft volgens het wetsvoorstel niet meer voor altijd te gelden. Universiteiten en hogescholen mogen weggestuurde studenten een paar jaar later of in veranderde omstandigheden een nieuwe kans geven. De universiteit van Leiden en ook de Raad van State hadden op zo'n bepaling aangedrongen.
