De maatregel van Ritzen vloeit voort uit een bezuiniging op het ziekenfonds. Die houdt in dat toekomstige studenten vanaf komend studiejaar niet meer via hun ouders gratis meeverzekerd zijn bij het ziekenfonds. Daardoor moeten uiteindelijk 185 duizend studenten (uit WO, HBO en MBO) zelf een verzekering afsluiten.
De veranderde ziekenfondsregels kosten de meeste studenten echter niets. Wie een aanvullende beurs heeft, krijgt de kosten van een ziektekostenverzekering namelijk automatisch vergoed. Daarom merken 110 duizend van de 185 duizend studenten niets van de bezuiniging.
Ritzen heeft daarnaast besloten de grens voor een aanvullende beurs zo zeer te verruimen dat 24 duizend studenten extra een aanvullende beurs krijgen. Naar schatting 14 duizend van hen zouden zonder deze maatregel gedupeerd worden door de nieuwe ziekenfondsregels, maar ook zij krijgen de kosten nu automatisch vergoed.
Ritzen betaalt deze maatregelen met een deel van het geld dat bezuinigd is op het ziekenfonds. Het kabinet heeft hem daarvoor 160 miljoen gulden gegeven. De helft daarvan gaat op aan de vergoeding voor studenten die al een aanvullende beurs hadden, de andere helft aan de 24 duizend nieuwe aanvullende beurzen.
Zo'n zestigduizend studenten uit meer welgestelde milieus, vrijwel uitsluitend aan universiteit of hogeschool, zullen niets vergoed krijgen. Zij gaan er bijna achthonderd gulden per jaar op achteruit. Dat geld kunnen zij wel lenen.