In het dorp Tengenenge beeldhouwt iedereen. Bakari Josiah, die in Tengenenge is geboren, vertelt dat hij nog eerder kon beeldhouwen dan lopen of praten. Het beeldhouwen is niet slechts een bron van inkomsten voor de dorpsbewoners, het is een manier van leven. 'Iedereen in Tengenenge is enorm gedreven om kunst te maken', vertelt de beminnelijke en uiterst spraakzame Blomefield, de enige blanke die in Tengenenge woont.
Hoewel Tengenenge een hechte kunstenaarsgemeenschap is, zijn er duidelijk verschillende stijlen in de kunstwerken te bespeuren. Er wonen dan ook beeldhouwers die oorspronkelijk uit Malawi, Angola, Zambia en Mozambique komen en hun eigen culturele en artistieke erfgoed meebrachten naar het dorp. Desondanks hebben de kunstwerken een grote verbeeldingskracht en expressiviteit gemeen. Mythen, rituelen, vooroudergeloof en de verbondenheid met het land spelen in het werk steeds een belangrijke rol.
Rond Tengenenge zijn in de bodem enorme lagen zachte serpentijnsteen en zeepsteen te vinden, prachtig materiaal voor beeldhouwers. Ondanks moeilijke tijden, zoals de burgeroorlog in Zimbabwe, hebben de kunstenaars hun bestaan kunnen handhaven. Veel kunstenaars, zoals Bernard Matemara, zijn verdienen nu al meer dan dertig jaar hun brood met het beeldhouwen.
IntuïtieIn de jaren zestig al werd het dorp wereldberoemd. Er kwamen bezoekers uit de hele wereld naar Tengenenge en andersom exposeerden de Zimbabwanen in alle werelddelen. In Nederland zijn meerdere exposities geweest en staan in diverse musea beelden in de permanente collectie. Ook hebben al zo'n 1500 mensen uit België, Nederland en Duitsland een workshop gevolgd.
Volgens Blomefield steunt Tengenenge op drie elementen: de bewoners, de stenen en de bezoekers. De laatste zijn noodzakelijk voor de bewoners om een inkomen te verkrijgen. Vaak verblijven ook kunstenaars van elders een tijdje in het dorp. In ruil voor de faciliteiten staan zij een deel van de opbrengst van het werk dat zij daar verkopen af aan het dorp.
Bescheiden zijn ze, de drie kunstenaars uit Zimbabwe. Bernard Matemara wil pas na enig aandringen kwijt dat een expositie van zijn werk in Parijs geopend werd door president Mugabe van Zimbabwe en diens Franse ambtgenoot Chirac. Hoogdravende theorieën over beeldhouwen lijken in Tengenenge niet erg in trek. Matemara: 'Beeldhouwen doe je zoals je een banaan pelt. Het kunstwerk zit al in de steen, je moet het alleen nog tevoorschijn brengen.' De intuïtie en het respect voor de steen, en niet het meten of tekenen, vormen de basis voor het beeldhouwen in Tengenenge.
Op 3 mei opent de ambassadeur van Zimbabwe in België de expositie (16.00 uur), waarna een rondleiding langs de beelden volgt. De grotere beelden staan opgesteld op de 'campusboulevard' voor de Vrijhof en bij het Carillonveld, kleinere beelden in het BB-gebouw, de Drienerburght, de Vrijhof en het ITC. De workshops vinden van 3 mei tot 1 juli dagelijks plaats onder de luifel tussen Bastille en sintelbaan. Dankzij sponsoring zijn de kosten voor de workshop (fl. 65,- / fl. 40,- voor studenten en jongeren en fl. 4,- per kilo materiaal) directe inkomsten voor de kunstenaars. Aanmelden voorde workshop mag, maar je kunt ook gewoon langslopen en meedoen als er nog plaats is. De folders 'Tengenenge Verplaatst' zijn overal op de campus te vinden. Voor verdere informatie en aanmelding voor de opening kun je contact opnemen met het Cultuurcentrum Vrijhof, tel. 4894403.
Twee beelden uit Tengenenge, net uitgepakt, staan op de campus alsof ze er altijd hebben gestaan.
