Topinstituut bundelt versnipperde research

| Redactie

Het Nederlandse telematica-onderzoek vindt nogal versnipperd plaats en het topinstituut Telematica moet daar verandering in brengen. Een van de expliciete doelstellingen is om ook bedrijven samen te brengen in gezamenlijke researchprojecten. Deze zullen zowel een lange- als korte-termijnkarakter dragen. Bijzonder is dat ook onderzoek dat tot doel heeft de concurrentiekracht van afzonderlijke bedrijven te verhogen, onderdeel van de onderzoeksportfolio is.

Het TTI Telematica zal bij de start een onderzoekscapaciteit hebben van 80 mensjaren. De helft daarvan is afkomstig uit het bestaande Telematica Research Centrum (TRC) in Enschede, de rest van de deelnemende kennisinstellingen: de UT (Centrum voor Telematica en Informatietechnologie), de TU Delft (Delft Research Initiative for Telematics Based Systems Engineering), TNO Multimedia en Telecommunicatie (Delft) en het Centrum voor Wiskunde en Informatica (Amsterdam). Binnen vier jaar moet de researchinspanning minimaal zijn verdubbeld tot 160 mensjaren bij een omzet van 42 miljoen gulden. Daarna is een jaarlijkse groei van 5 procent voorzien.

Het TTI werd voorbereid door een industrieel consortium bestaande uit IBM, KPN, Lucent Technologies, ING en Rabofacet. Naast deze participanten wordt in het businessplan nog een indrukwekkende lijst bedrijven opgesomd die 'contribuant' of 'geassocieerd lid' zijn. Deze indeling is een uitvloeisel van het gehanteerde 'instapmodel' waarmee het TTI Telematica de aanwas van industriële deelname wil bevorderen.

Met name dankzij de huidige researchportfolio's van het TRC en het Twentse CTIT (samen goed voor zo'n negen miljoen gulden) kent het TTI Telematica een 'vliegende start'. Het Telematica Research Centrum, dat als penvoerder van het industrieel TTI-consortium optrad, werd in 1991 opgericht door een consortium van IBM, KPN en Philips. Ook hier nam het ministerie van Economische Zaken (samen met dat van Onderwijs en Wetenschappen) een belangrijk deel van de financiering voor zijn rekening.

Bruidsschat

Het TRC zal in de organisatie van het nieuwe TTI opgaan en volgens plan in november van dit jaar ophouden te bestaan. Overigens brengt het TRC ook een 'bruidsschat' mee met een vermogenspositie van bijna tien miljoen gulden. TRC's wetenschappelijk directeur prof.dr.ir. C. Vissers noemt het opgaan van het TRC in het TTI 'niet meer dan logisch' gezien de rol van het TRC als voorloper en trekker. Volgens hem hoeft die logica niet op te gaan ten aanzien van de vestigingsplaats (de campus van de UT) of de benoeming van de wetenschappelijk directeur van het TTI (Vissers zelf). Hij wil daar verder echter geen mededelingen over doen.

Over het businessplan, dat hij als uitgebalanceerd kwalificeert, is Vissers aanzienlijk spraakzamer. Het TTI Telematica houdt volgens hem precies het midden tussen een zwaar opgetuigd centraal instituut en een gedecentraliseerde netwerkorganisatie à la de onderzoekscholen. Het voornemen is de helft van de research-capaciteit centraal te vervullen, met onderzoekers die op de loonlijst van het TTI staan. Daarnaast zal een vergelijkbare capaciteit bestaan uit onderzoeksprojecten van wetenschappers die bij de universiteiten in dienst en daar ook werkzaam zijn.

Vissers benadrukt ook de gebalanceerde verhouding tussen lange-termijn pre-competetief onderzoek en korte-termijn contractresearch. Het eerste wordt uitgevoerd met de kernfinanciering van het TTI (17 miljoen gulden in het eerste jaar), waar het bedrijfsleven volgens de voorwaarden van het ministerie evenveel aan bijdraagt als de kennisinstituten (ieder 4,25miljoen, de rest komt van EZ). Daarnaast is het uitdrukkelijk de bedoeling dat een vergelijkbaar onderzoeksbudget wordt gegenereerd uit korte-termijn

contractresearch, ook voor individuele bedrijven.

Kinderschoenen

Het TTI Telematica onderscheidt zich daarmee van de andere topinstituten. Volgens Vissers is contractresearch in telematicaland essentieel. 'Het gaat er om dat telematica in de markt effect krijgt. Dan moet je aandacht hebben voor projecten met duidelijke bedrijfsrelevantie. Bovendien geeft de belangstelling voor dergelijke projecten aan of we ons werk wel goed doen.'

Telematica is het uitwisselen van informatie langs elektronisch weg over afstand en tijd. Het wordt beschouwd als een 'enabling technology' die de concurrentiekracht van het bedrijfsleven kan versterken. Het elektronisch uitwisselen van bestellingen, facturen of productspecificaties kan bijvoorbeeld de efficiëntie van de bedrijfsvoering verhogen. En elektronische communicatie met klanten biedt mogelijkheden voor nieuwe diensten, die overigens vooral nog in de kinderschoenen staan.

Het belang van het telematica-onderzoek wordt geïllustreerd door een recente inventarisatie van werkgeversorganisatie VN0/NCW die stelt dat procent van de totale Nederlandse R&D aan dit onderwerp is gerelateerd. Geen ander technologiegebied kent een grotere industriële R&D-inspanning, die bovendien naar verwachting met tien procent per jaar zal groeien.

Alle relevante industriële sectoren zijn in het TTI Telematica verenigd: naast de aanbieders van telecommunicatie- en informatietechnologie-systemen en -software zijn ook de gebruikers uit de financiële wereld, transport en logistiek, de uitgeverij en de media-sector van de partij. Zowel de technologie-zijde als de gebruiksaspecten zijn daarom onderdeel van het onderzoeksprogramma van het TTI Telematica. Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan maatschappelijke ontwikkelingen die de implementatie van telematica beïnvloeden.

Het onderzoek van het topinstituut kent vijf thema's: telematica systemen; diensten; toepassingen; economische, sociale en juridische aspecten; en methoden, instrumenten en technieken. Het wordt concreet georganiseerd in tien aan deze thema's gerelateerde clusters, die de belangrijkste marktvragen representeren. Het gaat hier om onderwerpen als Business Process Engineering, Systems Architecture en Software Tools.

Stay tuned

Sign up for our weekly newsletter.