Aan een afrondende conclusie waagde de voorzitter van de inspraakbijeenkomst over het nieuwe stelsel van medezeggenschap zich dinsdag niet. Beide deskundigen, advocaat Pors die pleit voor één raad, en CFO-bestuurslid Van Gessel die studenten en medewerkers liever gescheiden ziet opereren, hielden elkaar in evenwicht. Uit de zaal kwamen vooral reacties van tegenstanders van gedeelde medezeggenschap, waarvan het College van Bestuur voorstander is. Maar het is niet waarschijnlijk dat het CvB zijn mening nog herziet.
Onderwijsrechtspecialist Pors maakte de zaal vooral duidelijk dat de wet over de Modernisering van de Universitaire Bestuursorganisatie juridisch gezien 'slordig' is, ook wat de medezeggenschapsorganen betreft. Het beste kan een universiteit volgens hem maar kiezen voor een ongedeelde structuur, één raad voor studenten en medewerkers. Ritzen heeft de regeling hiervoor gekopieerd van het hbo. Helaas heeft hij wel verzuimd een 'catalogus' met bevoegdheden van de raad in de wet op te nemen. Dit kan tot veel gesteggel leiden als de per universiteit te bepalen reglementen dat niet alsnog goed regelen.
De universiteiten is, volgens Pors als 'politiek compromis', ook de mogelijkheid gelaten voor twee raden te kiezen: een ondernemingsraad voor medewerkers en een studentenraad. Deze nog unieke structuur is echter slechts summier uitgewerkt. De positie van de studenten moet minstens even sterk zijn als wanneer voor één raad wordt gekozen. Maar zonder uitbreiding van de bevoegdheden van de ondernemingsraad zou die in dat geval minder te zeggen hebben dan de studentenraad. Ook deze structuur vraagt daarom om duidelijke reglementen, aldus Pors.
Geschillen
Zijn sterkste argumenten tegen een structuur met twee raden berusten op de problemen die te verwachten zijn als er geschillen ontstaan. En dat is niet ondenkbaar omdat, anders dan in het huidige systeem van medebestuur, raad en College niet meer gezamenlijk tot besluitvorming hoeven te komen. In het geval van één raad is de geschillenregeling te overzien. Maar als de studentenraad en de ondernemingsraad een besluit van het College willen aanvechten, moeten zij gescheiden trajecten volgen. Tegengestelde uitspraken zijn daarbij niet uitgesloten, waarschuwde Pors.
Ook wees hij er op dat in het hbo de structuur met één raad over het algemeen goed functioneert. Bovendien worden in de wet aan de U-raad 'nieuwe stijl' bevoegdheden toegekend die de ondernemingsraad niet heeft.
Zijn opponent in het debat, vakbondsbestuurder Van Gessel, hield hem voor dat de OR, in tegenstelling tot de U-raad, een rechtspersoon is. Ook wees hij er op dat bij geschillen de rechter als uitgangspunt de stellingname van de OR neemt. In het geval van een gezamenlijke raad wordt uitgegaan van het standpunt van het CvB.
Medezeggenschap, betoogde Van Gessel, is belangenbehartiging en dat gaat het beste vanuit gescheiden posities. 'De partij die de wedstrijd niet speelt, moet zich niet met de regels bemoeien.' Verschillende aanwezigen betoogden dat een gemengde raad aan de UT prima functioneert en zelfs leidt tot betere discussies. Samenwerken mag, stelde Van Gessel. Het CFO wil echter niet dat medewerkers daartoe worden verplicht. Volgens hem zijn de medewerkers in het hbo ontevreden over de belangenbehartiging van de gezamenlijke medezeggenschapsraden op de hogescholen.
Verhelderend
Verhelderend was de mening van de beide deskundigen over de structuur vande verkiezingen. Het CvB stelt een 'getrapte' structuur voor. Medewerkers en studenten kiezen facultaire raden. Die vertegenwoordigers bepalen vervolgens de samenstelling van de centrale raden. Onverstandig, oordeelden Van Gessel en Pors, omdat volgens deze constructie meerdere, aan elkaar gelijke, ondernemingsraden ontstaan. Beter is een rechtstreeks gekozen centrale ondernemingsraad met daaronder 'onderdeelcommissies' per faculteit (of dienst).
Afgezien van de meningsvormende discussie was de bijeenkomst er ook voor bedoeld medewerkers en studenten inspraak te bieden in de keuze van het CvB voor gedeelde medezeggenschap. Onder de ongeveer zestig aanwezigen bevonden zich vooral tegenstanders van deze keuze. Het pleidooi van Van Gessel, hoewel hartstochtelijk, leek hen niet te overtuigen.
Overigens is het twijfelachtig of het College vatbaar is voor de argumenten van Pors en de critici onder studenten en medewerkers. Twee van de drie CvB-leden waren zelfs tijdens het inspraakgedeelte niet aanwezig. Het verslag van de bijeenkomst wordt samen met het besluit van het College en de adviezen van de U-raad en de bonden naar de Raad van Toezicht gestuurd. Die moet instemmen met de keuze van het College.
Collegevoorzitter Veltman meldde dat het CvB de zittingstermijn van de huidige faculteitsraden en de U-raad wil verlengen totdat nieuwe medezeggenschapsorganen zijn geformeerd. Volgens een begin april rondgestuurd tijdschema kunnen de verkiezingen op zijn vroegst pas in het najaar plaatsvinden. In deze brief gaat het College al volledig uit van een structuur met twee raden.
