Hattie MacDaniel was de eerste zwarte die in 1940 een Oscar won voor haar rol als dienstmeid in de film 'Gone with the Wind'. Maar ondanks (of misschien wel juist door) de waardering die zij voor haar rol als Mammy bij het grote publiek oogstte, werd zij door revolutionaire zwarten verguisd. Ze zou het beeld van de onderdanige, slaafse zwarte alleen maar versterken. Hattie trok zich echter niet veel aan van deze kritiek maar werkte op haar eigen manier mee aan het ontstaan van zwarte emancipatie, zelfrespect en gelijkwaardigheid.
De Surinaamse acteur Frank Wijdenbosch, die bekend staat om zijn karakteristieke vrouwenrollen, speelt de rol van Hattie MacDaniel en kijkt in een monoloog terug op haar turbulente leven. Hoewel ook Wijdenbosch zijn twijfels heeft over het beeld dat Hattie MacDaniel over zwarten heeft nagelaten, is het volgens hem ook onmogelijk om als acteur te ontkomen aan stereotyperingen. Hij wil Hattie MacDaniel dan ook geenszins bekritiseren, integendeel. Haar leven is juist zo interessant omdat er een dilemma aan de kaak gesteld wordt waarin iedereen zich kan herkennen. Niemand kan het leven ten volle benutten, in iedereen schuilt een zwarte dienstmeid. En steek je je kop een keer boven het maaiveld uit, dan willen zowel vriend als vijand je vaak het liefst in je hok terugstoppen.
Een week later spelen Mariejan van Oort en Jacques Verheijen jiddische liederen in de voorstelling 'Brikele', jiddisch voor bruggetje. Het jiddisch is een taal vol klankkleur die door joden in Oost-Europa gesproken wordt. Vele van deze gemeenschappen zijn door de holocaust kapotgeslagen, en dit muziekprogramma wil een brug slaan naar deze wereld die voor het grootste deel niet meer bestaat. De liederen weerspiegelen de sociale en politieke omstandigheden van het leven van de Oosteuropese joden.
Het programma is voornamelijk opgebouwd rond werk van de Pools-joodse componist Mordechaj Gebirtig (1877-1942). In de joodse wijk van Krakov had Gebirtig een werkplaats waar hij oude meubles opknapte. De mensen die bij hem langskwamen deden hun verhaal bij hem, verhalen die de basis vormen voor zijn liederen, die hierdoor een zeldzame intimiteit krijgen. De liederen zijn eenvoudig, en de zang wordt begeleid door afwisselend vleugel, accordeon, gitaar, cello en tsimbl.
Hattie MacDaniel: maandag 14 april 12.35 uur Amphitheater Vrijhof. Brikele: maandag 21 april 12.35 uur AmphitheaterVrijhof. Entree: f. 5,- / f. 2,-. Overige informatie over Universitaire Vredesdagen: Bouke van der Zee, p/a SPE Vrijhof Kamer 202, tel. 4892376, e-mail [email protected].
Frank Wijdenbosch speelt Hattie MacDaniel
