Getuige zijn toespraak tijdens de dies natalis, vorige week vrijdag, is drs. A. van der Hek, voorzitter van het college van cestuur, een warm tegenstander van de vennootschapsbelasting voor universiteiten die derde geldstroomonderzoek uitvoeren.
Hoe reëel is het gerucht dat deze belasting er zal komen?
'Het is intussen meer dan een gerucht. Een ambtelijke werkgroep van EZ, met daarin ook vertegenwoordigers van andere ministeries, bestudeert de marktwerking, deregulering en daarbij de privatisering van allerlei overheidsdiensten. Er gaan openlijk geluiden op om het derde geldstroom onderzoek te gaan belasten.
'Als een meerderheid van deze werkgroep het hiermee eens is dan krijgt een groot deel van het fundamentele onderzoek van universiteiten, maar ook van andere kennisinstituten, een flinke slag. Ongeveer twintig procent van het universitaire onderzoek wordt door derden betaald.
'Door de belasting zal het onderzoek voor veel bedrijven te duur worden. Men besteedt dit onderzoek uit omdat men dit onderzoek zelf niet wil bekostigen. Met invoering van deze belasting zullen veel interessante projecten gewoon worden afgeblazen. In brede kring, zowel vanuit universiteiten als vanuit het bedrijfsleven, wordt dit idee dan ook verworpen.'
Het onderzoek van universiteiten wordt toch ook steeds commerciëler?
'Het ligt er maar aan wat je commercieel noemt. Universiteiten zijn bepaald geen ingenieursbureaus. De resultaten van wetenschappelijk onderzoek zijn in de ogen van het bedrijfsleven allesbehalve kant en klare producten die snel van de lopende band zullen rollen. Universitair onderzoek is bijna altijd fundamenteel van aard en gericht op de lange termijn.
'Er is een trend in het bedrijfsleven om zich in de R&D meer te concentreren op de directe toepassingen en minder op het risicodragende fundamentele onderzoek. Dat bedrijven dit onderzoek uitbesteden aan universiteiten en kennisinstituten betekent voor beiden een win-win situatie.'
Maar zo'n goede trend is dat toch niet: bedrijven horen zich te verdiepen op die gebieden waarin ze sterk willen zijn.
'Die trend is inderdaad niet terecht. Daar wordt ook binnen de UT richting bedrijfsleven op gewezen, maar veel veranderen kunnen we er niet aan. En dat is onze taak ook niet.'
U blijft graag naar de markt kijken?
'Heel graag zelfs. Voor wetenschappers gebeuren daar bijzonder interessante dingen waar veel onderzoek in mogelijk is. Kijken naar de markt hoort bij de maatschappelijke functie die de universiteit heeft. Daaraan kan ze met onderzoek en onderwijs een bijdrage kan leveren. Dat is een publieke functie van de universiteit en daarvoor wordt ze door de overheid ook betaald. Het heffen van belasting is een kwestie van broekzak, vestzak. Aan de ene kant meer belasting betalen terwijl je die dan uit een andere hoek weer terugontvangt.'
