Nicaragua en Honduras zijn getroffen door een van de grootste natuurrampen van deze eeuw. Prof. dr. ir. Erik Joost de Bruijn van de afdeling Ontwikkelingskunde van T&M: 'kwijtschelding van schulden is een goede stap maar natuurlijk niet de hele oplossing.'
Onder welke voorwaarden is schulddelging volgens u een effectief middel?
'In het algemeen genomen is kwijtschelding een slechte strategie om de schuldenproblematiek op te lossen omdat dit de betalingsdiscipline niet bevordert. Maar in dit geval is het verhaal natuurlijk anders. Door kwijtschelding van de schuld voor dit jaar wordt deze last even van de schouders van de regeringen van Honduras en Nicaragua gehaald. Zij kunnen zich concentreren op directe noodleniging en op een begin van wederopbouw. Extra controle of zij dit voordeel ook werkelijk voor dit doel inzetten, vind ik niet nodig. De ellende is groot genoeg.'
Van wie moet de noodhulp komen?
'Hulpverlening is in de eerste plaats een taak van overheden. Kwijtschelding van schulden werkt als strategie het best wanneer de overheden daarbij steun geven aan gecoördineerde hulpacties door de instanties die daartoe geëigend zijn. Een land als Nederland kan eventueel extra logistieke expertise aanbieden. Ook particuliere initiatieven zijn een geschikt actiemiddel.'
Hebben bedrijven een speciale verantwoordelijkheid? Chiquita en Dole zouden direct na de storm 18.000 bananenplukkers hebben ontslagen ...
'Vanuit hun korte termijn bedrijfsbelang lijkt dat begrijpelijk, maar gebruikelijk is het allerminst. In tegenstelling tot tien jaar geleden committeren bedrijven zich tegenwoordig meer aan de zorgplicht die zij voor hun werknemers op de lange termijn hebben. Volgens mij heeft een van deze bedrijven de beschuldigingen dan ook ontkend. Voor hun eigen bedrijfsbelang op de lange termijn is de stap bovendien erg onlogisch. Willen ze doorgaan met de teelt, dan moeten ze nieuwe plantages productiegereed maken.
'Het Nederlandse bedrijf Ceteco heeft 3400 mensen in Midden-Amerika in dienst en handelt daar in witgoed, zoals koelkasten en gasfornuizen. De ramp heeft hun bedrijfsresultaten verder onder druk gezet. Maar ze zullen niet te snel inkrimpen, en ondanks de moeilijke situatie in het gebied de mogelijkheden bekijken om er te blijven opereren. Het bedrijfsbelang staat natuurlijk centraal maar het management heeft daarbij ook oog voor hun werknemers. Ook hier gelden weer de lange termijn aspecten.'
Is een periode van jarenlange ontwikkeling door de ramp teniet gedaan?
'Ik ben bang van wel. Voor zover ik uit de TV-beelden kan opmaken, is er sprake van een totale ontwrichting van de economie. Je mag hopen dat de situatie, hoe ontstellend ook, nieuwe bedrijvigheid op gang brengt en dat door het gebeuren de solidariteit tussen de mensen toeneemt. Op dergelijke factoren is de hoop op economisch herstel gevestigd.'
