De VVD vierde onlangs haar vijftigste verjaardag en mag zich volgens de peilingen verheugen in een stijgende populariteit. Wordt de partij bij de komende verkiezingen de grootste van Nederland?
Dr. H. van der Kolk van de sectie Politicologie bij Bestuurskunde: 'Volgens mij is de VVD nog lang niet over haar hoogtepunt heen. Maar tot de verkiezingen kan er nog van alles gebeuren.'
Welke gevoelige snaar weet de partij te raken?
'Met een gevoelige snaar heeft dat weinig te maken. In Nederland is de groep die zichzelf tot de middenklasse rekent sterk gegroeid. Het klinkt wat plat maar veel leden van deze groep - met een eigen huis, een eigen auto en een behoorlijk inkomen - stemmen vrij gemakkelijk op de VVD.
'Je ziet dat de PvdA bepaalde ideeën overneemt. Het verzet van premier Kok tegen de beperking van de aftrekmogelijkheden van de hypotheekrente, komt vanuit de wens om de middengroep aan zich te binden. Die partij kan wel wat winnen van de SP door de sociale kant te benadrukken, maar dat mag per se niet ten koste gaan van die middengroep.'
Thijs Wöltgens, en ook een enkele politicoloog, denkt dat de VVD over haar hoogtepunt heen is. Er zou meer aandacht komen voor grenzen aan de marktwerking, de voordelen van de overlegeconomie en sociale cohesie.
'Ik blijf toch dicht bij mijn eerste verklaring en dan ligt een verdere groei voorlopig meer voor de hand. Er kan best wat veranderen in de meningen over de vrije markt en dergelijke, maar de directe invloed daarvan op de verkiezingsuitslagen moet men niet overschatten.'
Er kan de VVD tot de verkiezingen dus tóch weinig meer gebeuren.
'Er kan van alles gebeuren. Er kunnen issues ter sprake komen die de VVD in een beroerd daglicht stellen. Bijvoorbeeld het minimumloon blijft een heikel punt.
'Misschien doet zich nog een dilemma voor. Als de VVD sterk blijft winnen zal Bolkestein zich steeds meer als de toekomstige minister-president moeten profileren en zal hij moeten opboksen tegen de geweldige populariteit van premier Kok. Je weet nooit hoe dat afloopt.'
Is Bolkestein belangrijk voor de VVD?
'Ja. Hij mag het tij dan meehebben, maar een andere voorman had het heel wat slechter kunnen doen. Vooral de zelfverzekerde manier van oppositie voeren tegen de regering, maar dan zonder door te bijten natuurlijk, zorgt ervoor dat veel twijfelaars aan Paars toch bij de VVD blijven. Bolkestein benut de luxe mogelijkheden die de VVD hierin heeft uitstekend.'
