Aan helemaal niets denken. Is dat goed voor een mens? Volgens Rein Laan wel. Op de sereenwitte zolder van het SPE-gebouw vindt hij rust in zichzelf. ZEN-medidatie als tegenwicht voor de stress van alle dag.
'Een vriendin van me maakte me er op attent,' vertelt Bert Bats, samen met Rein Laan de voortrekker van de ZEN-meditatie van het Studenten Pastoraat Enschede. 'Het is goed voor me, dacht ik, als tegenwicht voor alle druk in m'n leven.' Laan: 'Je hoeft helemaal niets, alleen maar zitten. De meditatie doe je om de meditatie en heeft geen hoger doel.'
Maar wat is dan de zin ervan? 'ZEN-meditatie heeft geen object,' doceert Laan, 'we concentreren ons niet op een figuur of persoon.' In plaats daarvan wordt in het NU geleefd. Legt uit: 'Dat hoeft niet altijd aangenaam te zijn. Je kunt in een boze of verdrietige stemming zijn, daar doet de meditatie niets aan.'
De eenvoudige huiskamer van het SPE nodigt vooralsnog niet uit om te mediteren. Boven een kopje kruidenthee glimlacht Bats: 'Hierboven gebeurt het.' Twee andere gezichten knikken instemmend. 'Schoenen uit, we gaan naar boven.'
De jongste in het kleine gezelschap is Gijs, eerstejaars TBK. ZEN-meditatie vergelijkt hij met het opruimen van z'n kamer. 'Ik maak m'n geest schoon. Mediteren is een fijne manier om alles waarmee je bezig bent los te laten.'
Op de witte zolder branden waxinelichtjes, de geur van wierook ontspant. Zwarte kussentjes en blank-houten blokken fungeren als zitplaatsen. Onder de ramen van de ruimte razen auto's voorbij, toch blijft het jachtige leven buiten.
Gedurende 25 minuten mediteert een ieder voor zichzelf. Dan volgt een loopmeditatie, twee rondjes in langzame tred door het vertrek. Na nog eens een krap half uur worden de kaarsjes gedoofd. Hoe hou je dat vol?
'Je zit 't lekkerst in een lotus-houding,' verzekert Bats. Gekruiste benen, rechte rug en ontspannen schouders zorgen ervoor dat iemand stevig op de grond verankerd zit. Laan: 'De techniek is niet moeilijk, maar om het geheel goed onder de knie te krijgen zou je het elke dag een half uur moeten doen.'
Met open ogen voor je uit staren kan iedereen. Moeilijker is het leegmaken van de geest. 'Dwangmatig aan niks denken gaat niet,' nuanceert Gijs. 'Concentratie op je ademhaling is het makkelijkst, zodat je met iets minimaals bezig bent.'
Eigenlijk is het mediteren een individueel proces. Toch wordt de aanwezigheid van een groep als toegevoegde waarde beschouwd. In praktische zin kan dat door de afspraak en een geschikte ruimte. 'Maar ook tijdens de meditatie,' zegt Laan, 'door stil te zijn versterken we elkaar.'
De groep is ronduit klein. 'In het begin merken mensen er weinig van en haken snel af,' constateert Bats. Lens: 'Het komt ook door het zapperige bestaan van studenten en de onbekendheid met het fenomeen. Het is een onoplosbaar dilemma.'
ZEN-meditatie. Iedere donderdag om 20.00 uur, plaats: SPE-HE Kortenaerstraat 59, 1 hoog (ingang praktijk dokter Haijkens).
