Kennis is net zo houdbaar als verse vis. Daarom is het zinloos studenten in hun studietijd veel kennis bij te brengen. Opleidingen kunnen dus wel wat korter. Dat zegt Roel in 't Veld.
Ooit was hij kortstondig staatssecretaris aan het ministerie van Onderwijs. Maar dat is alweer zes jaar geleden. Inmiddels is dr. Roel in 't Veld hoogleraar in Utrecht en Amsterdam en decaan van drie instituten die postdoctoraal onderwijs geven. Dat hij graag pittige standpunten inneemt, is niet veranderd. Vorige week deed hij dat nog, tijdens een symposium aan de Open Universiteit.
'Minister Hermans heeft een koers ingezet die in twee woorden is samen te vatten: ruimte maken. Hij is nog te voorzichtig, vind ik. Toch verwacht ik dat het hoger onderwijs steeds meer geprivatiseerd zal worden. De overheid trekt zich terug en laat de samenleving - die tenslotte steenrijk is - steeds meer zelf betalen voor hoger onderwijs.'
U voorziet een `gevaarlijke periode' nu het hoger onderwijs meer ruimte krijgt, zei u vorige week. Hoezo?
'Die ruimte veroorzaakt een gapend gat in de hoofden van de bestuurders. Tot nu toe deed elke universiteit of hogeschool simpelweg alles wat de minister toestond. Want dat was altijd nog minder dan men wilde. Maar nu bestuurders meer vrijheid krijgen, moeten ze zelf beslissen. En dat zal leiden tot aanvangsongelukken.
'Ik weet bijvoorbeeld niet hoeveel economie-faculteiten er al in aanbouw zijn in de hoofden van de bestuurders. Maar ik weet wel dat het er te veel zijn - al was het maar omdat er te weinig talent is om docent te worden aan al die faculteiten. Veel expansieplannen zullen uitlopen op deelfaillissementen. Bestuurders moeten leren rekenen, en dat is niet hun sterkste kant.'
Opleidingen in het hoger onderwijs kunnen wel wat korter, zei u ook. Waarom?
'Kennis is net zo houdbaar als verse vis en het geheugen is slecht. Studenten hoeven maar een paar dingen te leren voor ze een beroep gaan uitoefenen. Ze moeten een startkwalificatie meekrijgen en het vermogen hebben door te leren. Dat zijn de basisvereisten, en daar ontbreekt nog veel aan. Wat hebben studenten aan een vak `leiding geven'? In hun eerste baan hebben ze meer aan het vak `leiding krijgen', zodat ze inzien dat de secretaresse in hun bedrijf veel belangrijker is dan zijzelf.'
'Als universiteiten en hogescholen erin slagen hun studenten die basisvereisten goed bij te brengen, gaan ze een bloeiende toekomst tegemoet. De reguliere opleidingen kunnen korter, het post-hbo- en postdoctoraal onderwijs wordt belangrijker. De instellingen zien dat nog te veel als iets schnabbel-achtigs.Maar ze moeten een levenslange relatie opbouwen met hun afgestudeerden. Die moeten steeds weer terugkomen om bij te tanken voor de verschillende fasen in hun loopbaan.'
Kortere opleidingen betekent ook minder overheidsgeld. En de instellingen moeten maar zien dat ze dat terugverdienen op de markt voor aanvullend onderwijs. Ze zien u aankomen ...
'Ja, hoor eens ... Als je ondernemer wilt zijn, heb je minder zekerheden dan je als gewone ambtenaar had.'
