Schaf het proefschrift af als proeve van wetenschappelijke bekwaamheid. Het selecteert vooral monomane en individualistische onderzoekers voor een loopbaan in de wetenschap.
Dat schrijft de prof.dr. Maurits Barendrecht, hoogleraar privaatrecht aan de Katholieke Universiteit Brabant, in het Tilburgse universiteitsblad Univers. Volgens hem zijn er betere methoden om wetenschappers te selecteren en op te leiden.
Een proefschrift schrijven is een vereiste voor een loopbaan in de wetenschap. Maar die eis selecteert niet noodzakelijk de beste onderzoekers, vindt Barendrecht. Wie er niet in slaagt een proefschrift te schrijven, kan best een goed onderzoeker zijn. En wie wel vier jaar lang aan één boek kan werken, zal vaak 'monomaan en individualistisch' zijn.
Ook als methode om jonge onderzoekers op te leiden, is het proefschrift 'problematisch'. Voor begeleiders is het leerproces van hun promovendi vaak nauwelijks te doorgronden, omdat die tijdens het schrijven van dat ene boek alles moet leren: van het stellen van de goede vragen tot het pakkend opschrijven van de resultaten.
Barendrecht pleit ervoor onderzoek te zien als 'een vak als alle andere vakken', dat geleerd moet worden van ervaren collega's. De leerlingen moeten niet meteen in het diepe gegooid worden. 'Laat ze dus beginnen met artikelen en pas als men daar echt toe in staat is een boek.'
