Studenten moeten in de toekomst misschien weer betalen voor hun trein- en buskaartje. Maar de kans bestaat ook dat de huidige OV-studentenkaart blijft bestaan. Dat blijkt uit een uitgelekte notitie die minister Hermans binnenkort bespreekt in het kabinet.
De nieuwe OV-kaart moet op 1 januari 2003 ingevoerd worden. Zodra de Tweede Kamer zich over de plannen heeft uitgesproken, gaat Hermans onderhandelen met de openbaar-vervoerbedrijven. Hermans wil de OV-bedrijven twee mogelijkheden voorleggen. De eerste is het handhaven van de week-weekendkaart. Studenten houden dan de keus tussen gratis reizen in het weekend of in de week. Hermans noemt dat in zijn notitie een 'buitengewoon elegant instrument' om elke student de gelegenheid te geven te 'reizen naar behoefte'.
De tweede optie is een kortingskaart die studenten een flinke reductie geeft. Hermans denkt aan veertig procent korting in de spits en 65 procent in de daluren. Desondanks zullen studenten per saldo meer dan nu betalen voor het openbaar vervoer. Daarom krijgen zij in deze optie een hogere
basisbeurs.
Afhankelijk van het verloop van de onderhandelingen heeft de minister nog een derde mogelijkheid achter de hand: het volledig afschaffen van de OV-kaart. Ook in dat geval wordt de basisbeurs verhoogd. Studenten op kamers krijgen er dan ongeveer honderd gulden per maand bij, thuiswonende studenten 130 gulden.
Hermans is tevreden over de huidige week-weekendkaart. Die houdt het onderwijs toegankelijk, ook als studenten kiezen voor flexibele studies. Ze kunnen immers zonder financiële belemmeringen naar verschillende opleidingen of stageadressen reizen.
Een kortingskaart is minder goed voor de toegankelijkheid van het onderwijs, vindt Hermans, omdat studenten dan voor elke studietrip moeten betalen. De keerzijde daarvan is dat studenten meer geld krijgen om naar eigen goeddunken te besteden, al of niet aan reizen. Van `gedwongen winkelnering' is dan minder sprake.
Hermans heeft nog geen keus gemaakt. 'Het gaat om een afweging van met elkaar strijdige belangen en doelstellingen,' schrijft hij. Bovendien hangt veel af van de onderhandelingen met de Nederlandse Spoorwegen en de busbedrijven. De nieuwe OV-kaart hoeft in elk geval niet goedkoper te zijn dan de huidige. Dat betekent dat er 740 miljoen gulden per jaar te besteden is.
Studentenorganisatie ISO is over geen van Hermans' opties te spreken. 'Met de afschaffing van de kaart of een kortingskaart zijn studenten uiteindelijk duurder uit,' vreest voorzitter Kristian Valk. Het liefst ziet hij de week-weekendkaart blijft, maar dat studenten de mogelijkheid krijgen die kaart te weigeren en in plaats daarvan geld krijgen. Die optie wordt
door Hermans echter afgewezen.
