Zaterdag 2 oktober 1999
Tromsø is met 55.000 inwoners de grootste stad ten noorden van de poolcirkel. De stad ook met de jongste bevolking. Dat komt door de aanwezigheid van de universiteit, opgericht in 1972 om te voorkomen dat jongeren massaal naar het zuiden zouden trekken om daar te gaan studeren. Aan deze universiteit wordt deze week een 'Creative Week' georganiseerd, bedoeld om verschillende vormen van onderwijs uit te proberen. De UT en Tromsø en vijf andere tamelijk jonge universiteiten vormen samen het Uniscene-netwerk. Een netwerk van jonge universiteiten die van elkaar willen leren.
Zondag 3 oktober 1999
In Torgeir, vijfdejaars student filosofie en lid van het universiteitsbestuur van de universiteit van Tromsø, vind ik een interessante gesprekspartner. Frustraties over studiemogelijkheden blijken grenzeloos te zijn. Als ook Jane Silver, docent aan de universiteit van Salford-Engeland zich in het gesprek mengt, blijkt dat in alledrie de landen dezelfde ontwikkeling gaande is: studeren wordt steeds strakker georganiseerd en hoofddoel van de verschillende onderwijsstelsels is studenten zo snel mogelijk door de studie heen te slepen. Torgeir en ik betreuren beiden dat er daardoor binnen de studie bijna geen ruimte voor reflectie is.
Maandag 4 oktober 1999
Jane Silver geeft een lezing die de naam 'meeting employers needs' draagt. Ze legt uit hoe ze ik weet niet hoeveel bedrijven langs is geweest om te vragen over welke vaardigheden een afgestudeerde moet beschikken. Vervolgens heeft ze die op een rijtje gezet en op dusdanige wijze in het curriculum gepropt dat studenten al die vaardigheden kunnen gaan ontwikkelen.
Hoewel ik deze werkwijze zeer verwerp, zet ze me wel aan het denken. Aan de UT is er binnen de technische studies behoorlijk veel aandacht voor het verwerven van vaardigheden. Denk maar aan de W&M-component en het projectonderwijs. Hoe zit dat echter bij de maatschappijwetenschappelijke opleidingen?
Dinsdag 5 oktober 1999
Vandaag is het de beurt aan Sjoerd en Sjoerd om een lezing te geven over de onderwijssystemen die er aan de UT gebruikt worden. Het internationale publiek staat van bepaalde elementen tamelijk versteld. De druk die in Nederland op zowel universiteit als student wordt gelegd om zo snel mogelijk af te studeren vinden ze uniek. Juist daarom hebben Nederlandse efficiëntere methoden nodig om hun studenten de studie door te slepen. Vooral over ons blokonderwijs wordt wat verbouwereerd gegniffeld. Zijn wij echt zo gemeen voor onze studenten? Vinden wij dat we nog zelfbewuste, kritische studenten afleveren als we ze zo de studie doorslepen? Vragen waar we bevestigend op antwoorden, al zijn we daar in ons hart niet zo overtuigd.
Woensdag 6 oktober 1999
De universiteit van Tromsø is flink aan het nadenken over de mogelijke toepassingen van ICT. Gedeeltelijk vraagt de omgeving erom, gedeeltelijk vraagt de hedendaagse maatschappij erom. De afstanden daar in het noorden zijn enorm. De universiteit van Tromsø bedient een gebied dat even groot is als Denemarken. Om studenten niet te verplichten naar Tromsø te verhuizen, wordt er met videoconferencing geprobeerd de studenten toch een opleiding aan te bieden. Bemoedigend in de manier van werken van Tromsø is dat ICT-toepassingen er aanvullend dienen te zijn op de reguliere onderwijsvormen.
Woensdag 6 oktober 1999
Als ik met Margrete, bestuurslid van de Noorse versie van de studentenvakbond, in de kantine van het hoofdgebouw zit te lunchen, gaat opeens het brandalarm af. Heftig geirriteerd staat Margrete langzaam op, brengt haar bestek terug naar de keuken en vraagt of ik het goed vind als we eerst nog even naar haar kantoor lopen om haar jas te pakken voor we naar buiten gaan. Intussen staan de kantinemevrouwen vrolijk met elkaar te kwekken en loopt iedereen schijnbaar onbewogen naar buiten. In het TW-gebouw praten we wel veel over de brandveiligheid, maar als het er op aankomt, zal niemand de weg naar buiten weten te vinden, vrezen we. Tijd om wat Noorse kalmte in te bouwen?
Donderdag 7 oktober 1999
Vandaag besluit ik om de lezingen links te laten liggen en zelf de universiteit is wat te gaan verkennen. Als het goed is geven de docenten deze week ook creatief college. Ik loop binnen bij een eerstejaars college psychologie. Methoden en technieken van sociaal wetenschappelijk onderzoek. Een docent die uiterst traditioneel de stof voordraagt. Jammer. Bij een andere opleiding heb ik meer geluk. Verschillende dodenten doen een competitie in het zo slecht mogelijk college geven. Het volslagen verkeerde gebruik van Powerpoint, mensen die op het bord staan te schrijven en ondertussen wat staan te mompelen, Russisch voor beginners in 10 minuten. Erg lachwwekkend.
Vrijdag 8 oktober 1999
In een gesprek met Eidi-Ann, lid van de universiteitsraad hier in Tromsø, leg ik haar uit dat wij- studenten- door Ritzen in 1998 uit het bestuur van de universiteit gekickt zijn. Eerst lacht ze zich helemaal rot. Als ze me vraagt waarom dat dan was, en of het nu beter werkt, moet ik het antwoord schuldig blijven. Het medebestuur functioneerde beter dan de medezeggenschap, vertel ik.
Studenten vormen een machtige groep en zouden zeer invloedrijk kunnen zijn als de medezeggenschap zich meer adviserend dan controlerend zou opstellen. De studenten in Tromsø hebben dat goed begrepen. Ze concentreren zich niet zozeer op hun formele bevoegdheden, maar kijken naar hun achterban en proberen uit te vinden waar behoefte aan is. Daar schrijven ze dan een goed doortimmerd rapport over wat ze dan weer voorleggen aan de universiteitsraad. Op deze manier weten ze behoorlijk veel voor elkaar te krijgen.
Zaterdag 9 oktober 1999
Een heldere hemel, bedekt met sterren. Groene lichtwolken bewegen zich door de lucht en verdwijnen even plotseling als ze gekomen zijn. Het Noorderlicht. Hiervoor wil je zover boven de Poolcirkel zijn. Als Sjoerd me uitlegt dat men vermoedt dat het iets met de inval van het licht en de afkoeling van elementaire deeltjes in de lucht te maken heeft, besef ik, als BSK'er, ineens waarom een minor in de techniek waardevol kan zijn. Zulke prachtige dingen wil je immers toch kunnen begrijpen!
Petra Boom
Tromsø, waar 's werelds noordelijkste universiteit ligt.
