'Ubiquiteit', dat was het centrale woord op Mobile Minded: het goedbezochte en rijkgevulde symposium over Mobile Computing, dat studievereniging Inter-actief vorige week hield. 'Hallo, is er geen betere vertaling dan alomtegenwoordigheid?'
Ubiquiteit, extreme ubiquiteit, is de grootste onderzoeks- en ontwikkelingsdrive van telecombedrijven. Mobiel - dus draadloos - bellen, mailen, faxen, internetten, e-commerce, telewerken, network economy, en wat niet al. De vertaling van ubiquiteit is alomtegenwoordigheid. Het woord roept sterk theologische associaties op en is in de telecombranche niet bruikbaar.
Prof. dr. Emile Aarts van Philips heeft de volgende definitie voor ubiquiteit: mensen in staat stellen om op ieder gewenst moment de beschikking te hebben over digitale informatie, ongeacht plaats en tijd. Aarts constateert dat miniaturisatie en kostenreductie nodig zijn om draadloze digitale huisnetwerken in de toekomst mogelijk te maken. De ontwikkeling van dergelijke hardware kent ook een 'zachte' kant. Ze moet hand in hand gaan met intelligente en intuïtief bruikbare ondersteuning voor toekomstige gebruikers. De doelgroep is: iedereen.
Aarts: 'Intelligente systemen, die zich dus zelf aanpassen aan de gebruiker, zijn nodig. Ze moeten geloofwaardig en vertrouwenwekkend overkomen om persoonlijk te worden gewaardeerd. Verder moeten user-interfaces plezierig en transparant overkomen.'
Bluetooth
Ontwikkeling van hardware spreekt het meest tot de verbeelding; een belangrijk element in de telecomwereld. Bij Ericsson is een nieuwe universele interface ontwikkeld om draagbare apparaten draadloos en zonder tussenkomst van de gebruiker onderling te verbinden. Deze Bluetoothtechnologie wordt inmiddels ook ondersteund door IBM, Toshiba, Intel, Nokia en een groot aantal andere PC-fabrikanten. Volgens dr. ir. J. Haartsen van Ericsson Nederland maakt dat niet alleen kabels, connectoren en - niet erg realistisch - printers overbodig, maar opent draadloosheid een keur aan nieuwe mogelijke toepassingen en devices.
Bluetooth radio werkt in de 2.45 GHz band. Voor het gebruik is geen vergunning nodig. In de 2.45 GHz band zijn 79 'hopkanalen' van elk 1 MHz gedefinieerd. De Bluetoothverbinding springt over deze kanalen met een snelheid van 1600 hops (sprongetjes) per seconde. Frequentie hopping maakt de verbinding robuust tegen andere gebruikers in de band. De verbinding ondersteunt zowel realtime informatie - zoals spraak en video - als asynchrone data zoals mail en file transfer. Met Bluetooth kunnen meerdere devices met elkaar een netwerk vormen.
Koelkast
Handiger apparaten als GSM's en palmtops zullen de PC meer en meer naar de achtergrond verdringen. Dat meent drs. GeertenEijkelenboom, projectleider e-commerce bij Logica BV. 'Over een aantal jaren zal meer dan 50% van de kanalen naar Internet niet meer PC-gebonden zijn,' verwacht hij. Zo kan men op iedere gewenste plaats iets kopen. Mobiele commercie dus, maar dan van een andere soort dan de SRV-man.
Het visionaire beeld van Eijkelenboom is niet hartverwarmend. 'Je rijdt door de stad van je werk naar huis. De mobiele telefoon gaat .. je neemt op ... het is je koelkast!' Deze meldt vervolgens dat de uiterste verkoopdatum van het laatste pak melk is verstreken en vraagt of je van plan bent die avond melk te drinken. Zo ja, dan meldt de koelkast waar de dichtstbijzijnde supermarkt is en komt vervolgens met een gedetailleerde routebeschrijving op de proppen.
Technostress
De meest waardevolle toepassingsmogelijkheden zullen uiteindelijk wel zegevieren. Tenminste, als we ons houden aan de oproep van dr. Fons Wijnhoven die zelfs de kop van Tubantia haalde: 'voorkom technostress, accepteer nooit een gsm van de baas'.
Ubiquiteit - overal bereikbaar zijn - is alleen voor supermensen als dr. Dangerfield vol te houden. Maar ook voor mensen die het selectieve gebruik van de aan-/uit knop van het mobieltje beheersen. In dit kader vindt Wijnhoven e-mail zo gek nog niet. Daarvan is de beantwoording redelijk in te plannen. De geadresseerde hoeft niet à la minute (zero-time) te reageren. Ontwikkelaars van toekomstige draadloze telecom-toepassingen doen er goed aan dit uitgangspunt serieus te nemen.