Met nog drie wedstrijden te gaan staat Pieter de Boer eerste op de wereldranglijst modelzweefvliegen. Over G-krachten, Negevwoestijn, allweather-modellen en vrienden uit de Oekraïne.
Breekbaar vullen de vleugels van de Pjort_XL.VLM het kleine kantoortje van Pieter de Boer. Eén tikje tegen de transparante onder of de melkwitte bovenkant en er zit een gat in, zou je denken. Iets teveel kracht op de flinter dunne draden waarmee de minicomputer het hoogteroer bedient en ze breken, zo lijkt het.
'En toch', zegt de ontwerper van de faculteit Werktuigbouwkunde, 'kan mijn kist tot veertig G-krachten aan. Dat is vier keer zoveel als een F-16. De piloot van zo'n vliegtuig overleeft hooguit tien. En dan alleen als de loop niet meer dan een paar seconden duurt. Een F-16 hoeft dus niet tegen meer bestand te zijn.'
Dat het zweefvliegtuig fragiel, licht en tegelijk sterk is komt vooral door de toegepaste materialen. Uren en uren zat De Boer aan de telefoon. Bellen met leveranciers om de juiste koolstofmat of de precieze soort kunststof te vinden. 'Als je op de UT werkt heb je makkelijker toegang tot allerlei bronnen. Materiaalmakers vinden het interessant om met mensen van een universiteit te werken. Dus dan kun je nog wel eens wat leuk spul uitproberen.'
Leukste deel
Maar de stijfheid van de kist is natuurlijk ook afhankelijk van het ontwerp. 'Ik bedenk alles zelf. En dat vind ik ook het leukste deel: twee jaar lang tekenen, rekenen, passen, meten, instellen, uitproberen en dan ontdekken dat je zelf ontworpen kist wel ongeveer doet wat 'ie moet doen: lang genoeg in de lucht blijven.'
Alleen het bouwen heeft De Boer sinds een paar jaar uitbesteed aan een vriend uit de Oekraine. 'De mensen verdienen daar dertig tot veertig dollar per maand. Dus die zijn dolblij als ze voor mij een vliegtuig kunnen maken. Dat levert ze een paar maandlonen extra op. Bovendien: als je al dat precisiewerk in Nederland uit laat voeren ben je per kist zo duizenden en duizenden guldens kwijt.'
Mountainbike
Dit jaar deed De Boer al aan veertien internationale toernooien mee, inclusief het wereldkampioenschap in Israël. Dat betekent meer dan twee keer per maand met vliegtuig of auto naar aangenaam Californië, de ijsvlakten van het Mjösameer in Noorwegen, een plateau in Zwitserland, de steppe in Tsjechië of de Negevwoestijn in Israël.
'Tijdens een toernooi moet je de kist zeven keer drie minuten in de lucht houden. We beginnen 's morgensvroeg, als er geen thermiek is. Alleen de echt goeie toestellen blijven dan iets langer dan drie minuten zweven. Met mijn smalle model lukt dat bijna altijd. Wordt de thermiek sterker of het weer slechter dan laat ik het allweather-model op. Die is beter bestand tegen een grotere turbulentie.'
Dat oplaten gebeurt met een vijftig meter lange kabel. Door te rennen trekt De Boer het vliegtuig, net als een vlieger, de lucht in. Zodra het toestel de goeie hoogte bereikt, stuurt hij kist naar een thermiekbel. Dat kan omdat de kist - zolang het aan de lijn vastzit - vanaf de grond nogenigszins bestuurbaar is. Via een vernuftig mechanisch systeem bedient. De Boer hoogte- en staartroer. Maar zodra de kabel loslaat is het vliegtuig overgeleverd aan de voorgeprogrammeerde boordcomputer. En die moet je al op de grond instellen.
'Daar zit'm ook meteen het risico', aldus De Boer. 'Je weet nooit helemaal zeker of een toestel ooit terugkomt. Vooral nieuwe kisten willen nog wel eens voorgoed in de wolken verdwijnen. Een veel te goeie thermiek en een te optimistische afstelling... en je ziet ze nooit meer terug.'
Maar normaal gesproken landt een vliegtuig één tot anderhalve kilometer van het wedstrijdveld. Met een ingebouwde zender en een walkietalkie spoort De Boer hem dan weer op. 'Vroeger deed ik alles lopend. Minstens zeven keer per dag een kilometer of twee, drie stevig doorstappen dus. Maar tegenwoordig heb ik mijn mountainbike.' Laconiek: 'Ik word een dagje ouder.'
Pieter de Boer bouwt al meer dan dertig jaar modelzweefvliegtuigen
