'We moeten normen en waarden ontwikkelen en aanleren voor het gebruik van de aan/uit knop van mobiele telefoons. Ook op politiek niveau moet hierover worden nagedacht.' Dat vindt dr. Fons Wijnhoven van Bedrijfsinformatiekunde (TBK).
Wat bedoelt u met techo stress?
'Technostress ontstaat wanneer mensen gespannen raken door technologie. De mobiele telefoon bijvoorbeeld betekent een extra signaal waarop gebruikers op gewenste maar ook op ongewenste momenten moeten reageren.'
Wordt technostress in de toekomst een serieus probleem?
'Als we er niet goed mee om gaan wel. Op een mobiele telefoon zit een aan/uit knop. Als de mobiele telefoon uit staat, heb je er geen last van tenzij iemand je op de kop geeft dat je niet bereikbaar bent.'
'Stel dat je een mooie mobiele telefoon van je baas krijgt
Mag hij dan verwachten dat je altijd beschikbaar bent om problemen op te lossen, ook als je net een romantisch etentje hebt?
'Wanneer in de 24-uurs economie continue beschikbaarheid wordt geëist zal het bezoek aan de psychiater toenemen omdat steeds meer mensen over de rooie gaan.
'Mensen moeten een goed onderscheid kunnen maken tussen privaat en zakelijk. Voor de toekomst moeten we afspreken wat privé is en wat niet. Met de mogelijkheden van de mobiele telefoon moeten we daarvoor opnieuw een goed gevoel leren ontwikkelen. In de arbeidsrelaties moeten we afspreken welke inbreuk in de privésfeer we nog acceptabel vinden. Daarover moet in de politiek serieus worden gedebatteerd. Dat geldt ook voor de gewone omgang tussen mensen. Ik heb liever niet dat mijn kinderen me storen wanneer ik een goed gesprek heb met mijn vrouw.'
Maar omgangsvormen ontwikkelen zich wel vanzelf?
'Toch moet je bewuste keuzen maken. Stel dat mijn vrouw en ik erg druk zijn. Dan kunnen we onze zoon van tien jaar een mobieltje geven en af en toe bellen om te kijken waar hij uithangt. Zo houden we hem in de gaten, maar de vraag is of dat altijd pedagogisch verantwoord is.'
Zijn er volgens u ethisch normen op communicatiegebied?
'Volgens mij is een waardevol face-to-face contact boven iedere virtuele vorm van contact verheven. Ik hoef dus niet te accepteren dat iemand zijn mobiel beantwoordt terwijl hij op straat met mij ingesprek is. 'Het zou interessant zijn om wetenschappelijk onderzoek uit te voeren. Bijvoorbeeld of nieuwe technische apparatuur aanleiding geeft tot nieuwe irritaties. Of welke impact de mobiele telefoon heeft op machtsrelaties, of op de kwaliteit van onze relaties; zoals in het voorbeeld van de ouders en hun zoon.
'Technische ontwikkelingen vragen om een kritische beschouwing. Mijn vraag is eigenlijk ook: worden we er gelukkiger van? Zelf heb ik ook een mobiele telefoon en ik gebruik deze zo selectief mogelijk. Toch check ik met mijn mobiel af en toe waar mijn zoon precies is. Het is een verleidelijk medium.'
Dr. Fons Wijnhoven is een van de sprekers op het symposium Mobile Minded van de studievereniging Inter-actief, woensdag 22 september.
