De Nederlandse universiteitsbibliotheken gaan samen optrekken in hun strijd tegen de hoge prijzen die uitgevers voor tijdschriftabonnementen vragen. Desnoods zullen zij collectief abonnementen opzeggen.
'We hebben tot nu toe alle prijsverhogingen nogal gelaten over ons heen laten komen', zegt mr. H. Geleijnse, bibliothecaris van de Katholieke Universiteit Brabant. 'Maar daat gaat nu veranderen.'
Er bestaat al langer een samenwerkingsverband tussen alle UB's, de Koninklijke Bibliotheek en de bibliotheek van de wetenschappelijke academie KNAW. Dat orgaan, de UKB, gaat de afzonderlijke bibliotheken voortaan adviseren over het opzeggen of voortzetten van abonnementen.
De UB's hebben de afgelopen jaren veel abonnementen de deur uit moeten doen. De abonnementsprijzen zijn in vijf jaar met tien tot honderd procent gestegen. Maar bibliotheekbudgetten zijn niet gestegen. Het aanbod van wetenschappelijke informatie verschraalt daardoor, klagen de bibliothecarissen.
De UKB wil ook functioneren als overlegpartner van de uitgevers. 'Wat ons steekt, is dat we nooit als klanten behandeld zijn', zegt Geleijnse. 'We willen dat de uitgevers luisteren naar onze wensen en behoeften.' Als het niet anders kan, zullen de UKB-leden collectief abonnementen opzeggen om de uitgevers onder druk te zetten.
De bibliotheken geven zichzelf wel kans van slagen. Twee jaar geleden stelde de UKB al eens gezamenlijke richtlijnen op voor de onderhandelingen over elektronische informatie. Daarin stond onder meer dat zij `koppelverkoop' tussen elektronische en papieren tijdschriften zouden weigeren. Dat heeft gewerkt. 'De uitgevers schuiven steeds meer in onze richting', zegt Geleijnse.
Dat succes is mede te danken aan de steun die de richtlijnen internationaal kregen. Een kleine honderd consortia van bibliotheken, verspreid over de hele wereld, ondertekenden de richtlijnen. Ook de strijd voor lagere prijzen wil de UKB dan ook in internationaal verband voeren.
Eerder deze zomer boekten de universiteiten al succes door een convenant te sluiten met de Nederlandse uitgevers. Dat convenant geeft de bibliotheken de vrijheid om elektronische informatie gratis door te geven aan andere bibliotheken, het zogeheten `interbibliothecair leenverkeer'. Voorlopig gaat het om een experiment. De uitgevers willen eerst zicht krijgen op de gevolgen van dit gratis leenverkeer voordat ze defintieve afspraken maken.
