Het Wetenschapsbudget verschijnt later deze maand. Over de punten, de komma's en ook over de precieze bedragen moet nog beslist worden. Hermans onderkent in het Wetenschapsbudget in elk geval het gevaar dat het niveau van de Nederlandse wetenschap afglijdt als er niet meer geld voor komt. De afgelopen tien jaar moest de wetenschap louter bezuinigen. Hermans breekt met die trend door een bescheiden bedrag - volgens het concept tien miljoen gulden - extra te investeren.
Ook in andere opzichten kiest Hermans een andere koers dan zijn voorganger Ritzen. Die had de universiteiten zo ver gekregen dat ze honderd miljoen gulden vrijmaakten voor het stimuleren van toponderzoek. Dat geld zou verdeeld moeten worden over zo'n tien topgroepen.
De eerste ronde van deze zogeheten `dieptestrategie' is vorig jaar al uitgevoerd. De landelijke onderzoeksorganisatie NWO selecteerde zes groepen, alle in de bètahoek, die samen vijftig miljoen kregen. Volgens de plannen van Ritzen zou in 2002 de tweede ronde moeten plaatsvinden.
Maar de wetenschappelijke wereld is sceptisch over deze tweede ronde. Het geld kan beter verdeeld worden over een groter aantal kleinere groepen, vindt men alom. Dan zouden ook alfa-en gammagroepen ervan kunnen profiteren. Die zijn vaak simpelweg niet in staat grote bedragen te verstouwen.
Hermans heeft naar deze kritiek geluisterd. Volgens hem moet de resterende vijftig miljoen gulden uit de dieptestrategie plus het geld dat hij zelf nog extra belooft, gestoken worden in een vernieuwingsfonds. Het geld moet niet aan toponderzoek besteed worden, maar liever aan onderzoek op gebieden waar vernieuwingen te verwachten zijn.
Voor de verdeling van het geld kan worden aangesloten bij de methode die NWO gebruikt voor haar `thematische lijn'. De minister geeft dan globaal aan op welke gebieden onderzoek gewenst is. De onderzoekswereld zelf werkt de thema's verder uit. NWO vraagt de universiteiten met plannen te komen en verdeelt uiteindelijk het geld.
Tot zover onze correspondent in Den Haag.
UT-beleidsambtenaar Leo Goedgebuure reageert met gemengde gevoelens op de koerswijziging van de minister. 'De kater van de eerste ronde dieptestrategie blijft. Het is nog steeds slecht te verteren dat wij met MESA op oneigenlijke gronden buiten de prijzen zijn gevallen. Met een tweede ronde hadden we de kans gehad dit recht te zetten. Die kans is ons nu ontnomen.'
'Het voorgestelde "vernieuwingsfonds" klinkt leuk', aldus Goedegebuure, 'maar het is maar net de vraag of dat zo is. Waar komt die extra 10 miljoen vandaan? En als we dat bedrag onder het mom van de verdelende rechtvaardigheid over een paar honderd onderzoeksgroepen in Nederland moeten gaan verdelen blijft er natuurlijk niets van over. En die kans acht ikniet ondenkbaar.'
Goedegebuure denkt wel dat er voor de gammafaculteiten van de UT wellicht enige hoop gloort, 'maar die hebben traditioneel te maken met een geweldige concurrentie in de NWO-arena. Voor de technische faculteiten geldt dat het impliciet wegschuiven van STW ten faveure van NWO -voorzover het bericht uit Zoetermeer daarover duidelijk is- ook weinig goeds voor de toekomst lijkt te bieden.'
'Ik weet niet of we hier wel zo gelukkig mee moeten zijn. Duidelijk is voor mij in ieder geval dat we als UT met de nu in ontwikkeling zijnde Hoofdlijnen Onderzoekbeleid op de juiste weg zijn. Niet alleen speerpunten brengen we in een goede positie, maar ook andere kansrijke groepen krijgen de kans zich in de strijd te mengen. We hebben een gevarieerd samengesteld leger nodig om de Haagse Veste adequaat te bestormen.'
