'Veel onderdelen van computers, zoals toetsenborden en behuizingen, kunnen betrekkelijk makkelijk gerecycled worden', vertelt Erik van Dop. 'Maar voor de printplaten ligt dat anders. Die gaan meestal naar een kopersmelter, die er een beetje koper uithaalt, en dat was het dan. Dat is zonde omdat op die printplaten vaak nog bruikbare onderdelen zitten als geheugen-IC's en kristallen. Andere onderdelen, zoals batterijen, zijn bij verbranding schadelijk voor het milieu.'
Het daarbij overigens niet om uw oude 386. Van Dop: 'De tussenhandel levert regelmatig grote partijen één of twee jaar oude, maar door de snelle ontwikkelingen technologisch verouderde en dus moeilijk verkoopbare computers weer in bij de fabrikanten. Dat doen fabrikanten en tussenhandel liever dan dumpen, omdat dat de toch al smalle marges nog verder onder druk zou zetten.'
Camera's
Van Dop richtte zijn onderzoek, dat deel uitmaakt van een groter programma op het gebied van de afvalrecycling, op een bepaald aspect van de herkenning van de interessante onderdelen op printplaten. Van Dop: 'Daarna moeten die onderdelen er natuurlijk nog afgehaald worden, maar dat is meer iets voor de werktuigbouwkundigen.'
Van Dop werkte mee aan de ontwikkeling van een 'multi-sensorsysteem', dat de onderdelen op een printplaat op een viertal verschillende manieren benadert. Van Dop: 'Het gaat om drie verschillende camerasystemen en een wervelstroomsensor. Eén camerasysteem maakt gebruik van een kleurenbeeld, het tweede van een hoogtekaart en het derde van een beeld met een hele hoge resolutie. De wervelstroomsensor bepaalt de geleidbaarheid van onderdelen, en wordt gebruikt als de informatie van de camera's onvoldoende is.'
Hijzelf richtte zich in eerste instantie op de hoogtecamera. Van Dop: 'Die hoogte bepaalden we door middel van een systeem van "optische triangulatie", een systeem dat werkt met belichting vanuit een vaste hoek en één camera. Door de hoek waaronder het licht weerkaatst te combineren met het camerastandpunt kun je de hoogte van die objecten goed schatten. Dat principe was overigens al bekend, wij werkten het voor deze toepassing verder uit.' Daarnaast werkte Van Dop aan de integratie van de gegevens uit de vier bronnen. Van Dop: 'Dat is een statistisch verhaal. Elke informatiebron genereert een hypothese over de objecten die het ziet, aan de hand van respectievelijk kleur, afmetingen, tekst op het object of geleidbaarheid. Die hypotheses moeten vervolgens weer gecombineerd worden.'
Inmiddels is het prototype, het 'pilot-systeem', af. Van Dop: 'Dat laat zien dat het kan, en hoe het kan, maar de snelheid is nog te laag. Het is nog geen industrieel systeem, en nu is een vervolgonderzoek nodig om het geschikt te maken voor commerciële toepassingen, en voorlopig is daar nog geen geld voor.' Daarbij zijn er nog andere kapers op de kust. Van Dop: 'IBM heeft belangstelling getoond, maar we hebben concurrentie van een onderzoeksgroep in Dortmund die aan een vergelijkbaar systeem werkt. Verderwillen bedrijven ook weten of recycling uiteindelijk goedkoper is dan verbranding.' Overigens is het op de UT ontwikkelde systeem niet alleen bruikbaar voor computers. Het kan gebruikt worden voor alle producten waar elektronica in zit, van medische apparatuur tot oude TV's.
Van Dop zegt na dit onderzoek het project en het onderzoekersbestaan vaarwel. Zijn loopbaan neemt een verrassende wending. Van Dop: 'Ik ga werken bij het Europees Octrooibureau in Rijswijk. Daar zal ik octrooiaanvragen controleren, dus ik houd wel contact met het onderzoek.'
