Het bedrijfsleven heeft de kennis ontdekt die Nederlandse universiteiten produceren. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeker dr. Robert Tijssen van de Universiteit Leiden. Hij turfde in opdracht van het ministerie van Onderwijs hoe vaak Nederlandse onderzoekers worden geciteerd in octrooien die in de Verenigde Staten zijn aangevraagd. Tijssen gebruikte juist
Amerikaanse octrooien, omdat die veel verwijzen naar wetenschappelijk onderzoek.
'De reden van ons onderzoek ligt nogal voor de hand,' stelt Tijssen. 'Een bedrijf neemt alleen een octrooi op een vinding als het denkt er geld mee te kunnen verdienen. Wetenschappelijk onderzoek dat in het octrooi wordt geciteerd, is dus maatschappelijk relevant onderzoek.' Hij aarzelt.
'Maatschappelijk relevant is een groot woord. Het is in ieder geval relevant voor de industrie. En die speelt wel een belangrijke rol in onze maatschappij.'
Met die maatschappelijke relevantie zit het wel snor, zo lijkt het. Van alle Nederlandse onderzoekers die geciteerd worden, werkt 80 procent aan een universiteit. Het gebruik van Nederlandse kennis groeit sterk.
Nog sneller dan het binnenlandse gebruik van wetenschappelijke kennis groeide de export van Nederlandse wetenschap. Kennis uit Nederlandse instellingen wordt nu nog voornamelijk gebruikt door Nederlandse bedrijven. Maar het aantal verwijzingen van buitenlandse bedrijven naar Nederlands onderzoek groeide de afgelopen tien jaar met veertig procent. Nederlandse bedrijven citeerden maar twintig procent meer dan tien jaar geleden.
Tijssen: 'Je zou kunnen zeggen dat Nederland te klein is om al onze kennis te gebruiken.'
Koplopers in de hitparade zijn de Universiteit Twente en de Erasmus Universiteit. In bijna een kwart van de Nederlandse octrooien wordt de UT als bron opgevoerd. Bedrijven in bijna alle technische sectoren verwijzen het meest naar Twente. Alleen in de elektronica en ICT is Delft beter vertegenwoordigd.
De Erasmus Universiteit wordt het meest geciteerd in buitenlandse octrooien. Die universiteit doet veel biomedisch onderzoek. 'Die sector groeit sterk de laatste tijd,' verklaart Tijssen. 'Daarnaast is het Rotterdamse onderzoek goed octrooieerbaar. Het is toepasbaar en vernieuwend.'
Opvallend slecht scoort de TU Eindhoven. De universiteit wordt te weinig geciteerd om een plaatsje te verdienen in de statistieken. Tijssen heeft daar geen verklaring voor. 'Ik had eigenlijk ook meer verwacht van een goede technische universiteit.'
Meest geciteerd in Nederlandse octrooien (tussen haakjes het aandeel in procenten): Universiteit Twente (24%), FOM (12.3), Philips (11.4), Erasmus Universiteit Rotterdam (7.5), Katholieke Universiteit Nijmegen (4.8), Universiteit Maastricht (4.5), Universiteit Leiden (4.5), Landbouwuniversiteit Wageningen (4.2), TNO (3.9), Universiteit Utrecht (3.3), Rijksuniversiteit Groningen (3.0), Technische Universiteit Delft (2.7).
Meest geciteerd in buitenlandse octrooien: Erasmus Universiteit Rotterdam ( 19.4), Universiteit van Amsterdam (12.9), Philips (11.0), Universiteit Twente (8.4), Universiteit Leiden (7.7), Rijksuniversiteit Groningen (7.7), Universiteit Utrecht (6.3), Vrije Universiteit Amsterdam (6.3), Katholieke Universiteit Nijmegen (4.7), TU Delft (4.1).
